Page 576 - Di Tích Lịch Sử

Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 và mùa Xuân năm 1975. Mặc dù
tên Khám lớn được đổi thành “Trung tâm cải huấn” với mục đích lòe bịp dư luận nhân
dần ta nhưng những gì hàng ngày diễn ra tại đây chứng tỏ đầy là một trong những kiểu
“địa ngục trần gian” do kẻ địch xây dựng nên.
Mặc dù chịu sự đàn áp của kẻ thù nhưng tinh thân đấu tranh của tù nhân yêu
nước trong Khám lớn vẫn không hê' bị suy giảm. Tại đây đã diễn ra rất nhiều cuộc đấu
tranh của tù nhân đòi dân chủ, dân sinh, đòi cải thiện đời sống, chống đánh đập, khảo
tra và kể cả vượt ngục. Để trả thù những cuộc đấu tranh này, kẻ thù đã tăng cường
đánh đập, tăng mức án, giam cẩm vào ngục tối nhưng không làm suy sụp tinh thẩn
đấu tranh của nhân dần. Đúng như lời ngợi ca của một bài hát thời kháng chiến chống
Mỹ: “Chốn lao tù là nơi ta tôi rèn ý chí, là chiến trường ta không cẩn vũ khí”.
Những năm sau kháng chiến chống Mỹ kết thúc, khu vực Khám lớn được giữ lại
theo nguyện vọng của cán bộ nhân dân Cần Thơ, nằm trong hệ thống bảo tàng Hậu
Giang - Cẩn Thơ. Năm 1995, do việc xây dựng trụ sở Uỷ ban Nhân dần tỉnh, ngoài
diện tích của Dinh tỉnh trưởng (cũ) còn nhập thêm một phẩn diện tích của Khám lớn
nên khu trại giam giữ nữ tù, một số xà lim, khu phòng ở của giám thị không còn nữa.
Diện tích được bảo tồn hiện nay là 2.046m^, lưu giữ các hiện vật như gông cùm tra tấn
tù nhân; khăn tay, áo gối, áo len mà các má, các chị đã thêu đan trong tù hoặc áo mặc
lúc bị tra tấn... cùng một số tranh ảnh, tư liệu quý giá được phục hổi lại. Địa điểm di
tích luôn luôn mở cửa đón khách tham quan. Đây là minh chứng cho tinh thẩn chiến
đấu anh dũng của nhân dần Cẩn Thơ, trải qua bao khó khăn gian khổ nhưng vẫn
ngẩng cao đầu đấu tranh cho một tương lai tương sáng, cho độc lập tự do. Đây là địa
điểm cho các tù nhân trong hội Những cựu tù nhân yêu nước Cần Thơ gặp mặt, ôn lại
những kí ức đau thương nhưng hào hùng; là địa điểm giáo dục cho thế hệ trẻ truyền
thống anh hùng, bất khuất của các thế hệ cha anh đi trước. Sáng ngày 23/9/1996 tại
Khám Lớn Cần Thơ, Sở Văn hoá - Thông tin và Bảo tàng tỉnh đã long trọng tổ chức
lễ đón nhận Bằng công nhận Khám lớn Cẩn Thơ là Di tích Lịch sử - Văn hoá Quốc
gia do Bộ Văn hoá - Thông tin tặng kèm theo Quyết định số 1460/QĐ-VHTT ngày
28/6/1996. Hiện nay, Khám lớn Cẩn Thơ nằm ở địa chỉ số 8, đường Ngô Gia Tự,
phường Tần An, quận Ninh Kiểu, thành phố Cần Thơ.

Một »ố w tícVi lịcVi svf - VẲM VioÁ snệt N A m
( 585 >