Page 506 - Di Tích Lịch Sử

sinh sống. Theo Gia Định Thành thông chí của Trịnh Hoài Đức, thì vùng đất Đàng
Trong lúc bấy giờ bao gồm tất cả các tỉnh Nam Bộ ngày nay còn rất hoang vu, chỉ có
rừng cây và lau sậy, với nhiếu sông suối, ngòi rạch chằng chịt... với đủ loại thú và cá
tôm, lác đác đây đó chỉ có vài mái nhà của người dân tộc thiểu số sống ven sông, ven
suối... Trong cộng đồng di dân có một sổ nhà sư vì bất bình với chế độ phong kiến áp
bức cùng các Phật tử cũng theo vào phía nam lánh nạn.
Theo tài liệu gốc lưu tại Giáo hội Phật giáo tỉnh Đổng Nai thì chùa Long Thiển
được xây dựng vào năm 1664 do Tổ sư Thành Nhạc là người miền Trung vào xây dựng
(khai sơn) cùng với các sư tổ Thành Ý, Thành Đẳng ở chùa Bửu Long và chùa Đại
Giác. Theo đánh giá của các nhà sư, chùa Long Thiền tọa lạc trên một vùng đất có long
mạch tốt. Trước chùa có sông Đổng Nai, sau lưng chùa có núi Châu Thới, từ chùa tỏa
ra quanh vùng, từ xã Hoá An đến Thạnh Hội là “long mạch của Thanh Long”, còn núi
Châu Thới dựng lên như cánh đuôi rồng, chùa Long Ẩn biểu trưng miệng rồng, núi
Bửu Long biểu thị “Trái Chầu” ví như rổng ngậm trái châu.
Trước hết, chùa Long Thiển là một trong những kiến trúc tôn giáo xây dựng sớm
nhất ở Đồng Nai, nơi minh chứng cho sự hiện diện của người Việt ở đất Đồng Nai từ
giữa thế kỉ XVII, trước khi chúa Nguyễn quan tâm đến vùng đất Đàng Trong, có nghĩa
là người Việt đã có mặt ở đất Đổng Nai trước khi nhóm khai khẩn Trần Thượng Xuyên
đến (1679) và Thống Suất Nguyễn Hữu Cảnh kinh lược phía Nam (1698).
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chùa Long Thiển có
những đóng góp đáng kể, góp phẩn giải phóng quê hương, giải phóng dân tộc. Trong
những ngày diễn ra cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyển tháng 8/1945, để có cơ sở
lãnh đạo giới Phật giáo tham gia cách mạng, được sự uỷ quyển của ông Hoàng Minh
Châu - Chủ tịch Uỷ ban Hành chính kháng chiến tỉnh Biên Hoà, ngày 6/9/1945 hoà
thượng Thích Huệ Thành trụ trì tại chùa Long Thiền đã đứng ra triệu tập Đại hội giới
Phật giáo trong tỉnh để thành lập Hội Phật giáo cứu quốc tỉnh Biên Hoà. Hoà thượng
Thích Huệ Thành là hội trưởng, trụ sở Hội Phật giáo cứu quốc đặt tại chùa Long Thiển.
Sau hiệp định Geneve 1954, chùa Long Thiền lại là trụ sở của Phật giáo Việt Nam
tỉnh Biên Hoà. Hoà thượng Thích Huệ Thành là hội trưởng đã lãnh đạo chư tăng ni
tham gia chống Mỹ cứu nước, phát lời hiệu triệu, lệnh đình công, bãi thị, đòi chính
phủ Pháp phải thi hành hiệp định Geneve, mở cuộc tổng tuyển cử đúng thời hạn.
Suốt 39 năm lãnh đạo tăng ni phật tử chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đến Chiến
dịch Hổ Chí Minh lịch sử giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất tổ quốc cũng
như công cuộc xây dựng đất nước hiện nay, chùa Long Thiển do Hoà thượng Thích Huệ
Thành chủ trì luôn có những đóng góp đáng kể rất xứng đáng được sử sách ghi nhận.
Từ khi hình thành đến nay, chùa Long Thiển đã qua ba lẩn trùng tu và xây dựng
lại. Theo truyền thuyết, chùa Long Thiển ban đầu chỉ là ngôi chùa nhỏ, cột gỗ vách
ván, mái lợp dừa nước, nền đất sét. Lẩn thứ nhất tiến hành trùng tu là vào năm 1748,
Phật tử đã xây dựng thêm chính điện bằng gỗ ba gian, hai ngăn phụ và nhà tổ bằng
vách ván. Gán một thế kỉ sau vào năm 1842, chùa được trùng tu lẩn thứ hai, tu bổ lại
tổ đường, xây dựng thêm khánh đường và nhà trù (nhà bếp), tường xây gạch, nển lát

Mật tồ t>i tícVi lỊcli svr - VẲM VioẲ Việt "Navh

c 5 1 4 >