Page 486 - Di Tích Lịch Sử

khắp nơi trong cả nước dấy lên phong trào hướng vê' Phú Lợi. “Tuần lễ thi đua vì Phú
Lợi và miến Nam ruột thịt!” của Uỷ ban đấu tranh Trung ương chống vụ đầu độc ra
đời làm bùng lên một phong trào thi đua trên mọi công xưởng, nông trường, hỢp tác
xã, thao trường. Các phương tiện thông tin đại chúng liên tiếp đưa tin. Giới văn nghệ
cũng sáng tác nhiều tác phẩm về sự kiện này... Sự căm phẫn đó đã được nhà thơ Tố
Hữu thể hiện sâu sắc trong bài thơ “Thù muôn đời muôn kiếp không tan”, năm 1959:
“... Trong một ngày - mồng một tháng mười hai
Nào ai ngờ không có nữa ngày mai!
Chúng tôi chết, trong đêm dài tàn khốc
Đứt ruột đứt gan, nắm cơm thuốc độc
Tím xương do nanh nọc lũ đê hèn
Trái tim hổng chết uất máu bẩm đen...”
Trong những diễn íỉến mới của chiến tranh, đến năm 1964, nhà tù Phú Lợi không
còn nữa. Từ đó hệ thống trại giam chuyển thành tiểu khu quân sự Mỹ ngụy cho đến
ngày miến Nam hoàn toàn giải phóng 30/4/1975.
Nhà tù Phú Lợi trở thành một bằng chứng vể tội ác của Mỹ ngụy tại miền Nam
Việt Nam; nơi đây là biểu tượng cho lòng dũng cảm của cán bộ đảng viên, các đồng
chí cách mạng và đồng bào yêu nước đã ngã xuống trong nhà tù vì độc lập, tự do, hoà
bình, hạnh phúc cho quê hương đất nước.
30 nám chiến tranh gian khổ, mùa xuân 1975, miền Nam Việt Nam được giải
phóng, đất nước thống nhất. Những cựu tù chính trị ngày ấy nhiều người đã hi sinh,
những người còn sống mang nhiểu vết thương trên cơ thể, và mặc dù tuổi đã cao sức
đã yếu, song hàng năm cứ đến dịp kỉ niệm ngày Phú Lợi Căm thù 1/12/1958 hay kỉ
niệm ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7, những cựu tù Phú Lợi lại tìm vê' nhau. Sau niềm
vui mừng khôn xiết được gặp lại người đồng chí cũ, là nỗi đau dâng trào nước mắt với
những người đổng đội đã vĩnh viễn ra đi, là những kỉ niệm vê' sự đấu tranh kiên cường
ở nơi “địa ngục trần gian” hiện vê' như mới ngày hôm qua...
Với giá trị lịch sử to lớn và ý nghĩa chính trị quan trọng của khu di tích nhà tù
Phú Lợi, năm 1995, di tích đã được Tĩnh uỷ, Hội đổng nhân dân, Uỷ ban nhân dân
tỉnh Bình Dương chủ trương đầu tư công trình biên soạn lược sử và trùng tu, tôn tạo
khu di tích vào đúng dịp kỉ niệm 37 năm ngày đoàn kết, bất khuất đấu tranh chống
vụ đẩu độc tù nhân Phú Lợi. Một bức tượng bằng đổng cao 3,5m của cố tác giả điêu
khắc Diệp Minh Châu, thể hiện sự đau thương trong ngày xảy ra vụ đầu độc, tái diễn
lại lịch sử nêu cao tinh thần đấu tranh bất khuất của tù nhân Phú Lợi năm xưa. Mọi
hiện vật trong khu di tích đểu được tái tạo một cách chân thật, sống động; Cùng với
các mô hình, các bức hoạ dưới sự hướng dẫn thuyết minh tận tình của các hướng dẫn
viên, toàn bộ bức tranh lịch sử như tái hiện khiến cho mọi du khách phải xúc động...
Hiện nay 12 ha đất thuộc khu trại giam Phú Lợi đã và đang được tôn tạo thành công
viên cây xanh, làm nơi vui chơi, giải trí cho mọi người. Dấu tích đau thương còn lại ở nơi này
sẽ làm cho người ta hiểu hơn giá trị của cuộc sống yên bình ngày nay. Không lâu nữa, ương
tương lai nơi này sẽ là một trong những công viên đẹp nhất của thành phố Thủ Dầu Một.

Một N ticVi lịcti từ - VẪM tioÁ Vĩệt 'NAm

C 4 9 4 >