Page 491 - Di Tích Lịch Sử

Lộc Ninh. Nhà được xây dựng theo lối nhà sàn của đổng bào dần tộc thiểu số, vì
vậy nhân dân trong vùng vẫn quen gọi là Nhà “Cao cẳng”.
Trong chiến dịch Nguyễn Huệ (1972), ngôi nhà bị phá hủy toàn toàn. Tháng 3/1973,
trước nhu cầu tình hình công tác trên mặt trận ngoại giao, CPCMLT CHMNVN thống
nhất chọn vị trí nền ngôi nhà “Cao cẳng” xưa để xây dựng trụ sở cách mạng, với đồ
án bản vẽ thiết kế của kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát - Chủ tịch CPCMLT CHMNVN.
Ngôi nhà xây dựng để đón tiếp các phái đoàn ngoại giao trong và ngoài nước nên tên
gọi “Nhà Giao tế’ ra đời từ đó.
Sau hơn một tháng thi công, công trình bể thế, khang trang đã được hoàn thành,
gổm một trệt và một lâu.
Tầng trệt xây dựng bằng bê tông chắc chắn, dùng để hội họp, và cũng là nơi diễn
ra các hoạt động văn hoá văn nghệ.
Tẩng lầu được xây dựng bằng gỗ, có lan can bao quanh được thiết kế theo kiểu
phòng khánh tiết, mái tôn “5 nóc, 4 mái” được sơn đỏ. Tại phòng này năm 1973 đã
diễn ra hội nghị quân sự bốn bên, gồm:
- Đại diện phái đoàn Quần sự CPCMLT CHMNVN;
- Đại diện phái đoàn Quân đội Nhân dàn Việt Nam;
- Đại diện phái đoàn Quân sự Mỹ;
- Đại diện phái đoàn quân sự Việt Nam Cộng hoà.
Hội nghị bốn bên bàn vê' các điểu khoản đã được kí trong hiệp định Pari dưới
sự giám sát của ưỷ ban Quốc tế ICCS, gồm bốn nước thành viên Ba Lan, Canada,
Hungary và Indonesia.
Trong thời gian họp, sự phần chia từ lối đi, vị trí ngổi họp và vị trí ngổi nghỉ trong
giờ giải lao... đều được bố trí riêng biệt, rõ ràng.
Đại diện của bốn phái đoàn ngổi họp trong một bàn tròn lớn, ưỷ ban Quốc tế
ngồi họp trong cùng một bàn tròn nhỏ, bốn bàn nhỏ bốn góc nhà là vị trí ngổi của tùy
viên bốn bên. Tất cả đểu đặt dưới lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miển Nam
Việt Nam.
Hai bên có hai cẩu thang đi lên. Nhìn từ trong ngôi nhà, cầu thang phía bên phải
là lối đi của CPCMLTCHMNVN và Quân đội Nhân dân Việt Nam, bên trái là lối đi
của quân sự Mỹ và Việt Nam Cộng hoà.
Việc chọn bàn vuông hay bàn tròn để ngồi họp cũng là vấn đê' mà các bên quan tâm.
Bởi bàn tròn là thể hiện sự bình đẳng và tôn trọng giữa các bên, còn nếu là bàn
vuông hay bàn hình chữ nhật thì một trong bốn bên khi đứng lên phát biểu trong cuộc
họp thì giống như bên đó là chủ tọa cuộc họp. Còn sử dụng bàn tròn thì các bên đểu
ngang hàng như nhau.
Di tích lịch sử Nhà Giao tế đã được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận là di tích
lịch sử cách mạng cấp Quốc gia ngày 12/12/1986, là một trong 9 di tích lịch sử cấp
Quốc gia của tỉnh Bình Phước và là một trong 5 Di tích Lịch sử Quốc gia trên đoạn
cuối đường Hồ Chí Minh. Cũng giống như khu di tích Tà Thiết, tại di tích Nhà Giao
tế, huyện Lộc Ninh đã tổ chức rất nhiều hoạt động văn hoá phục vụ khách du lịch như

M ô t * ố &i ticVi lỊcVi svr - VẲM VioÁ V ỉ ệ t N A m
c 4 9 9 >