Page 15 - Di Tích Lịch Sử

Cũng như các kiến trúc tôn giáo cổ khác, nghệ thuật trang trí ở đình Thổ Hà cũng
chủ yếu trên chất liệu là gỗ. Kĩ thuật trang trí thể hiện phần lớn là được chạm trổ dưới
mọi hình thức, do những người thợ lành nghê' nhiều kinh nghiệm thực hiện. Ngoài
chạm trổ trên mái đình, các bức tường còn được trình bày một số trang trí gắn bằng
đất nung hoặc đắp nổi bằng vôi vữa rất khéo
Trên bờ nóc đình Thổ Hà được gắn chạy dài hộp rỗng hoa chanh hình rồng hàng
gạch, hai đẩu bờ đắp hai guột đẹp cuốn cong vênh lưỡi liểm. Lui vào trong mới là đẩu
kìm kì lân phục, nét vây trên lưng cuộn xoáy ốc, hai hình kì lân được thể hiện đang
cuốn nước.
Hiện nay, trong đình còn sót lại một số câu đối sơn son thếp vàng treo trên cột và
đặc biệt là bộ cửa võng lắp trước cung thờ. Gian giữa cửa võng được bố cục và thể hiện
rất công phu, tỉ mỉ, tinh vi từng đường nét chạm trổ trên gỗ.
Đê' tài trang trí ở đình Thổ Hà phẩn lớn đểu là hình rồng, hình ghê, hoa lá... Riêng
hình rồng đểu được đặt ở chỗ cố định, như: đẩu dư, đẩu bảy, bức cốn, ván long... thể
hiện sự hoà quện giữa trời và đất, giữa con người và thiên nhiên, tạo nên sự thiêng
liêng của ngôi đình.
"Với những đặc điểm trên, về kĩ thuật cũng như trang trí, đình Thổ Hà thực sự là
tiêu biểu cho nển nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, hội họa cổ điển của dân tộc thế kỉ
XVI - XVIII và xứng đáng là di sản văn hoá quý báu của tỉnh Bắc Giang nói riêng và
của dân tộc Việt Nam nói chung.
Trong suốt thời gian từ lúc được xây dựng tới bây giờ, ngôi đình đã được sửa sang
và nâng cấp rất nhiều lẩn. Năm 1977 - 1979, Nhà nước đã đáu tư kinh phí và cử cán
bộ vể trùng tu, nâng ngôi đình cao thêm l,8m, nhưng nhà tiến tế vẫn chưa nâng. Năm
1988, dân Thổ Hà với tinh thần tự lực cánh sinh đã tôn tạo nhà tiền tế và nâng cao
bằng ngôi đình.
Năm 2006, được sự trỢ giúp kinh phí của Vương quốc Bỉ, đình Thổ Hà lại được
dỡ hết để làm lại. Trong lẩn trùng tu này đình được phục chế theo các ảnh chụp còn
lưu trữ bên Pháp. Sau khi làm xong đình thì chùa Thổ Hà và Văn Chỉ cũng được xây
dựng lại. Công trình đã hoàn thành giúp cho quẩn thể văn hoá độc đáo này ngày càng
khang trang, xứng đáng với tầm vóc là Di tích Lịch sử - Văn hoá, kiến trúc - nghệ
thuật cấp Quốc gia.

Một sồ Í>1 ticVi lịcVi sử - vẰti VioẮ Việt Naini
c 16 )