Page 11 - Di Tích Lịch Sử

mồng 9 tháng 6 năm Kỉ Tỵ (1749), thọ 61 tuổi. Năm 1754 vua phong ông là Phúc thần
trung cẩn đại vương. Lăng được chính Quận công xây dựng tại quê nhà khi còn sống.
Lăng nằm trên một quả đồi hình tròn rộng khoảng một hécta có tường gạch bao
quanh (ngày xưa là tường đá ong bao quanh). Vào cổng là hai tượng quan hầu cẩm dùi
đổng. Quần thể lăng đá Dinh Hương chia làm ba phần chính: phần mộ táng ở giữa,
phần thờ tự ở bên trái, phần bia ở bên phải. Tượng người và vật tại lăng làm bằng đá
xanh được chạm khắc rất sống động, tượng có kích thước lớn, hình khối mập, chắc và
được tỉa công phu.
Qua cổng lăng là vườn cây ăn quả, rổi đến cổng vào. Phần mộ có hai võ sĩ dắt
ngựa hầu hai bên. Tường bao bằng gạch bao quanh một ngọn đồi hình tròn. Trước
đây tường bao quanh làm bằng đá ong cao 2m, sau bị đổ nát, nay chỉ còn móng
tường. Phía trước cổng, xưa có là một hồ nước xưa kia rất lớn, nhưng nay diện tích
hồ bị thu nhỏ lại. Toàn khu lăng nằm trên một ngọn đổi rất hỢp với phong thủy.
Tượng quan hầu đứng bên trái cổng, được tạo tác công phu. Ngai thờ nhìn từ phía
bên phải gồm những khối đá lớn. Có hai con nghê đá nhỏ nhắn nằm chấu, được
chạm khắc tinh tế và sinh động. Lăng Dinh Hương có hai pho tượng quan hầu nữ.
Hai tượng này nhỏ nhắn hơn so với các khối tượng có ở làng, nhưng được khắc hoạ
rất chi tiết như tượng chần dung. Hai tượng được bố trí đứng ở hai góc ngoài cửa
đàn tế, quay mặt vào nhau. Đây là những tượng hầu nữ được nghệ sĩ tạo khắc có vóc
dáng riêng như chép từ nguyên mẫu thật, rất sống động và ấn tượng. Quan hầu nữ
bên trái bưng chiếc tráp khối hộp chữ nhật ngang bụng, bàn tay trái đỡ dưới hộp
tráp, tay phải giữ ngang đầu hộp, để hở nửa bàn tay với những ngón thon dài, đẹp
như vẽ. Quan nữ cẩm quạt đứng hẩu bên phải ngai thờ tay cầm quạt, đầu đội mũ
ni có chóp nhọn như một chiếc nón nhỏ, nửa phía sau mũ có bốn lớp vải trùm kín
chân tóc, phủ xuống kín tai và gáy. Phần mộ rộng khoảng lOOm^ có tường đá ong
dày bao quanh, là nơi lưu giữ thi hài Quận công La Đoan Trực, có hai võ quan dắt
ngựa đứng canh. Cặp tượng quan hầu dắt ngựa được xem là những kiệt tác của nghệ
thuật chạm khắc đá. Tượng thú được coi trọng vào cách tạo khối trên thân, khiến
con vật trở nên đậm chất hiện thực. Một số mảng chạm tỉ mỉ và mang tính cách điệu
cao như phần yên cương, bờm con ngựa. Võ quan đeo gươm, dắt ngựa phía bên phải
có mặt to, hàm rộng. Võ quan đeo gươm, dắt ngựa phía bên trái có râu dài, mặt nhỏ.
Phía bên phải khu mộ là nhà bia trổ 4 cửa quấn vòm, trong đặt bia đá ghi công
trạng người được thờ được tạo vào năm 1729.
Nhìn tổng quan, chất liệu tạo dựng công trình kiến trúc nghệ thuật lăng Dinh
Hương chủ yếu bằng đá xanh, được đục đẽo, tỉa tót tinh xảo, là một công trình kiến
trúc đổ sộ, được chạm khắc đá công phu với tài nghệ điêu luyện. Quần thể lăng mộ là
công trình điêu khắc nghệ thuật đá tiêu biểu hạng nhất ở tỉnh Bắc Giang. Các cổ vật
trong làng được giữ gìn tương đối nguyên vẹn.
Điểm nổi bật, độc đáo của lăng Dinh Hương là các bức tượng đổ sộ, to hơn hẳn ở
các lăng mộ khác, được chạm khắc tinh tế. Theo thống kê, ở Bắc Giang đã phát hiện và
công nhận 46 công trình kiến trúc đá cổ, chủ yếu là lăng đá. Hệ thống lăng đá là minh

Một s ố b i tícVi lịcVi s ử - VÀM VioÁ Việt N^m
c 12 )