Page 107 - Di Tích Lịch Sử

kỉ, dáng dấp của đình Hộ Lệnh vẫn nổi bật là nơi thờ tự khác biệt với nhà dân ở trong
làng. Từ xa ngắm ngôi đình thấy bốn đầu dáng cong vút uyển chuyển, thanh thoát và
chắc chắn. Toà đại đình kiến trúc nóc kiểu dáng mũi thuyền, bờ dải đựoc đắp gờ, mái
lợp ngói vảy Rống, thiết kế kiểu tàu đao, lá mái. Phẩn hậu cung đình kiến trúc kiểu
chống diêm 2 tầng, mái có chỗ lấy ánh sáng tự nhiên, đầu hổi nhà xây dựng theo lối
tường hồi bít đốc. Phần đầu nhà có đắp mặt hổ phù, kiến trúc ngôi đình được bố trí
một cách hài hoà luôn giữ dáng vẻ uy nghi cổ kính.
Vê' kiến trúc nghệ thuật, đình Hộ Lệnh được thiết kế theo phong cách truyền thống
dân tộc kiểu 3 gian, 2 chái có chiều dài 21m, chiều rộng 9m, được kết cấu bởi 48 cột bằng
gỗ lim, với 4 cột cái chu vi l,2m khoảng cách giữa 2 cột là 3m và khoảng cách giữa cột
cái và cột quân là 2m. Phẩn mái đình kết cấu bởi 8 bộ vì kèo liên kết bằng loại gỗ đinh
tốt, 2 bộ vì chính gian giữa được thiết kế theo kiểu chồng rường “thượng tam hạ tứ” với
các xà ngang, xà dọc, xà lách câu với nhau bằng các mộng rất khoẻ, bố trí chặt chẽ tạo
cho dáng đình vẻ thanh thoát, chắc chắn, chịu lực lớn lâu bền. Các bộ vì kèo đểu được
trang trí để tài tứ linh là “long, li, quy, phượng”. Các ván lá gió được chạm thủng với đề tài
“Long vân hội tụ” là rồng mây quần tụ. Hai bộ vì hướng vào hậu cung đình được chạm
khắc khéo léo với để tài “Sư tử hí cầu” và để tài “Tứ quý” là thông, cúc, trúc, mai thể hiện
một đường lối trang trí, đục, chạm công phu, tinh tế đạt tới một trình độ nghệ thuật cao.
Gian giữa đình nối liến với hậu cung treo bức hoành phi, hai bên là hai câu đối tạo
nên bố cục cân xứng, đạt giá trị thẩm mĩ cao, ở giữa tòa đình, phía trước nơi thờ cúng
trang trí bức bình phong “Lưỡng long chầu nguyệt”. Bên cạnh là hàng cột từ câu đẩu
xuống, đểu được sơn son thếp vàng tạo nên sự ngăn cách gian giữa và hậu cung. Phía
hai bên tả, hữu của tòa đại đình có bàn thờ phụ, các cột ở hai gian bên đểu được tạo
lỗ trước đầy dùng để lắp sàn mỗi khi hội họp hoặc có việc làng, hiện các sàn gỗ không
còn sử dụng nữa do bị hư hỏng từ lầu.
Kiến trúc xây tường bằng các vật liệu cổ truyền có sức chịu lực lâu bển như gạch
đá ong, gạch chỉ, ngói đỏ vẩy Rồng các tảng đá tốt được đục đẽo công phu dùng kê
chân cột đình, tạo cho tổng thể ngôi đình bể thế vững chắc.
Cách bài trí trong đình Hộ Lệnh được thể hiện theo một bố cục rất trang trọng, bắt đẩu
từ cửa đình vào gian chmh giữa nối tiếp với hậu cung nơi thờ chúih của đình. Từ của võng
đình được trang trí chạm nối từng ô vuông có bức đại tự để “Thánh cung vạn tuể’, điện thờ
có bắc sàn, phía trước có hương án uy nghi đặt chiếc bát hương gốm Thổ Hà màu men da
lươn, được tạo dáng một cách tỉ mỉ, công phu với để tài “Lưỡng long chầu nguyệt” và để chữ
“Phúc - Lộc - Thọ” kế tiếp đến mâm se và bàn thờ bằng gỗ dùng để bày lễ. Tại chính điện thờ
đạt tượng nổi chân dung Đức Thánh nét mặt phương phi, dái tai dài, đẩu đội mũ quan võ,
phía dưới bàn thờ để một bộ kiệu gỗ thường dùng để rước trong ngày hội làng.
Di tích đình Hộ Lệnh không những có giá trị về lịch sử, kiến trúc nghệ thuật mà
còn bảo luu được một khối lượng hiện vật đa dạng, phong phú bao gồm: Bia đá, ngọc
phả, hoành phi, câu đối, đổ thờ cúng,... góp phần cho việc nghiên cứu dân tộc học, xã
hội học, tìm hiểu sự phát triển làng mạc, văn hoá xã hội, sự phân hoá giai cấp trong
từng thời kì lịch sử phong kiến ở địa phương nói riêng và Việt Nam nói chung.

Môt số &i ticti lỊcVi sừ - VĂM tioÁ Viét
c 108 >