Page 167 - Di Chỉ Của Nền Văn Minh Xưa

iư lệnh bờ biển phía Tây nước Ý. Trong thời gian nhận
chức vào nãm 79 sau công nguyên, lúc núi lửa Vesuvio
bùng nổ, ông đã quên mình vào cứu nạn dân nhưng
đồng thời vẫn thể hiện tinh thần khảo sát học thuật của
một nhà khoa học, cả một đời ông không rời sách bút.
gặp gỡ trọng đại, có giá trị ông ghi chép lại làm tư liệu,
nên bộ sách của ông như một bách khoa toàn thư, sau
khi mất ông để lại 160 quyển sách ghi chép, và ông đã
hoàn thành 7 bộ sách gồm gần 100 quyển, trong đó
cuốn sách có tính toàn diện tổng hợp nhất là “Tự nhiên
sử” có 37 quyển, là một kiệt tác được coi là uyên bác
nhất thời cổ đại.
Bộ sách của ông cũng như sinh thời của ông đã thể
hiện màu sắc tổng hợp về vãn hóa khoa học kỹ thuật
thời đại. Khái niệm tự nhiên sử của ông tức là chỉ về sự
phát triển sinh - diệt của muôn vật, cũng chỉ về sự nhận
thức và nghiên cứu của con người với tự nhiên vĩ đại
bao gồm tất cả các lĩnh vực khoa học, vãn hóa, hội họa,
thủ công, kinh tế xã hội, nhân vãn sự kiện, v.v... tất cả
37 cuốn sách của bộ “Tự nhiên sử” không quyển nào là

không có giá trị. Theo thống kê những trang sách luận
về khoa học sự vật có tới 20.000 trang, lài liệu trích dẫn,
sách tham khảo lên tới 2000 loại, nhân vật La Mã được
nhắc tới trong sách có 146 vị, nhắc tới Hy Lạp có 326
người, các nhà khoa học mà Pulini nhắc tới có hàng
trãm người, ông có thái độ ghi chép và thực hiện có
trách nhiệm của nhà khoa học với tự nhiên, đặc biệt là

168