Page 36 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

Lại xin mòi các bạn tham gia ý kiến.

Vấn đề là ở chỗ cái câu mà ta thường nói ở trên; Mặt Trăng lơ lửng trên
trời. Nói “lơ lửng” ở đây có nghĩa là gì? Có nghĩa là không bị buộc chặt vào một

cái gì bằng một sợi dây chẳng hạn, cũng không bị treo vào một cái gì cả. Lơ lửng

cũng không có nghĩa là đứng yên, không phải là đứng lơ lửng. Thực ra Mặt Trăng
luôn luôn chuyển động, nó chuyển động chung quanh Trái Đất theo quy luật của

nó.
Tại sao ta biết Mặt Trăng luôn chuyển động? Có thể hiểu được điều đó qua

suy luận sau đây. cầm viên đá rồi buông tay ra, viên đá rơi xuống ngay sát chồ ta
đứng. Nhưng nếu ta ném viên đá thì viên đá bay đi rồi rơi xuống ở điểm cách chồ

đứng một quãng. Ném mạnh hơn thì viên đá sẽ bay đi được xa hơn, ném càng

mạnh viên đá bay đi được càng xa. Ta hãy tưởng tượng có một lực sĩ ném viên đá
rất mạnh thì lúc ấy viên đá sẽ không rơi xuống đất nữa mà bay chung quanh Trái

Đất, giống như Mặt Trăng.
Khi ném viên đá thì chuyển động của viên đá có hai thành phần: chuyển

động thẳng theo hướng của lực ném và chuyển động rơi (cũng là chuyển động
thẳng). Tổng hợp hai chuyển động thẳng đó thành chuyển động cong, cầm viên

đá, không ném mà buông tay ra, thì chuyển động của viên đá chỉ có một thành

phần duy nhất, khi đó viên đá chuyển động thẳng (rơi) chứ không cong. Vậy ta
hiểu trường họp viên đá bay chung quanh Trái Đất thì trong chuyển động đó có cả

chuyển động rơi. Ví dụ vừa xét cũng áp dụng cho cả chuyển động của Mặt Trăng.

Trong chuyển động của Mặt Trăng chung quanh Trái Đất là có cả chuyển động
rơi. Tóm lại Mặt Trăng cũng rơi như mọi vật khác. Nói cách khác Trái Đất cũng

tác dụng lực hấp dẫn lên Mặt Trăng.
Đến đây ta có thể kết luận: Trái Đất tác dụng lực hấp dẫn lên mọi vật, kể

cả Mặt Trăng. Niutơn cho rằng kết luận trên có thể mở rộng cho mọi vật. Quyển

36