Page 263 - Dạy Học Vật Lý

Anbe Anhxtanh (1879-1955)

Anbe Anhxtanh, cuộc đời và sự nghiệp

Có lẽ Anbe Anhxtanh là con người đặc biệt ngay từ khi còn nhỏ nên có
nhiều lời đồn đại, trong đó có không ít những đồn đại sai lạc. Chẳng hạn như có

một chuyện đồn thổi khá rộng rãi là lúc bé Anbe Anhxtanh có một khó khăn rất

lÓTi là bị tật nói lắp, nói ngọng. Nhưng theo các hồ sơ về Anhxtanh còn lưu trữ
được thì không có một tài liệu nào nói đến “khó khăn” đó mà ta chỉ tìm thấy rằng

ở trường tiểu học, Anhxtanh luôn là một học sinh xuất sắc.

Đôi khi, chỉ một chi tiết rất nhỏ nhưng có một thời cũng đã là một sự thêu
dệt ồn ào. Anbe là người thuận tay phải thế mà người ta vẫn chuyền tai nhau đến

độ nhiều người tin rằng Anbe thuận tay trái (người ta tin rằng những người thuận
tay trái là những người thông minh).

Thiên tư về toán học, vật lí học của Anbe Anhxtanh được thể hiện ở chỗ từ
rất sớm Anbe đã có óc quan sát thật mẫn tiệp vượt xa lứa tuổi của mình. Một hôm

Anbe được cha mua cho một chiếc la bàn bỏ túi. Nhìn vào chiếc kim la bàn thấy

nó bị quay, trong đầu Anbe lóe ngay lên câu hỏi tại sao nó lại bị quay trong khi
chung quanh nó chỉ là không gian trống rỗng. Vậy cái gì làm cho chiếc kim la bàn

quay?
Ngay từ nhỏ, Anbe đã rất ham mê đọc sách. Trong thời gian Anbe học ở

trường Luitpôn, anh của Anbe có một người bạn thường đến nhà chơi và mang
đến cho Anbe khá nhiều sách thuộc nhiều loại khác nhau; về khoa học, toán học

và cả về triết học. Những quyển sách đó, Anbe rất thích thú. Trong số đó có

những quyển khá khó như những quyển nói về triết học Căng (Kant) hay những
quyển nói về hình học ơclit (Euclid). Anbe thường gọi những quyển nói về hình

học là những quyển sách hình học thần thánh nhỏ.

263