Page 155 - Dạy Học Vật Lý
P. 155
Alecxanđrơ Graham Ben (1847-1922)
Nhưng thực tế là trong 30 năm cuối đời, mùa hè hầu như Ben chỉ ở Núi
Xanh vì ở đó có đầy đủ phương tiện thí nghiệm. Cả Mơben và Alec đều sống hòa
mình trong cộng đồng dân cư của Batđêc. Còn người làng Batđêc cũng coi Mơben
và Alec như chính người làng mình vậy. Khi xảy ra vụ nổ Haliphăcx (Haliíax)^^^
ngày 6 tháng 12 năm 1917, gia đình Ben đang ở đây. Khi đó Mơben và Alec động
viên cộng đồng địa phương hết lòng giúp đỡ những nạn nhân ở Haliphăcx.
Haliphăcx là thủ phù cùa tình Nôva Xcôtchia. Ngày 06 tháng 12 năm 1917 con tàu của
Pháp chở đẩy hàng va chạm với con tàu của Na uy. Khoảng 20 phút sau, trong con tàu hàng
cùa Pháp một ngọn lửa khổng lồ bốc lên, kéo theo một tiếng nổ vang trời. Vụ tai nạn đó đã
làm khoảng 2000 người chết, 9000 người bị thưcmg.
Những đóng góp của Ben trong khoa học nằm ở nhiều lĩnh vực, nhưng lớn
nhất là những đóng góp trong phạm vi âm học, trong việc dạy ngôn ngữ kí hiệu
cho những người câm-điếc, trong việc truyền âm đi xa (điện thoại). Vì vậy người
ta đã lấy tên ông để đặt tên cho đơn vị đo độ to nhỏ của âm.
Ben trút hơi thở cuối cùng vào ngày 02 tháng 8 năm 1922, tại nhà riêng ở
Núi Xanh, hưởng thọ 75 tuổi, vì bị bệnh tiểu đưòng. Sau một thời gian dài hôn
mê, vào lúc 2 giờ sáng ngày 02 thấy ông tỉnh lại, Mơben đi đến gần và với giọng
đau đớn nghẹn ngào nói bên tai ông “Đừng bỏ em, anh nhé”. Ben trả lời bằng
cách ra hiệu với người điếc “Không”. Rồi ngay sau đó ông tắt thở.
Được tin Ben từ trần, thủ tướng Canada, ngài Măckendi Kinh (Mackenzie
King) gửi điện chia buồn đến bà Ben. Trong bức điện có đoạn: chính phủ gửi tới
bà niềm tiếc thương sâu sắc vì sự ra đi của một con người lỗi lạc đồng thời là vị
phu quân thân yêu của bà. Cuộc đời này vừa mất đi một tài năng đã mang lại tự
hào cho đất nước chúng ta do sáng chế vĩ đại của Người, sáng chế đã trở thành
một phần của lịch sử, đã làm cho tên tuổi của Người trở thành bất tử. Nhân danh
các công dân Canada, tôi bày tỏ với bà lòng biết ơn chân thành và sư ngưỡng mộ
thành kính của chúng tôi.
155
