Page 147 - Danh Nhân Đất Việt
P. 147
Thời gian này, cũng là lúc bà đang dạy học ở
Chương Dương, khá gần Thăng Long nên các sĩ tử
ở kinh, ở trường Quốc Tử Giám thường tới thăm
bà, phần để đàm đạo văn chương phần để thử tài.
Một hôm, bà đang giảng bài, bỗng thấy một
người từ ngoài tiến vào, theo sau có vài ba đầy tớ
mang một quả tráp sơn son, thếp vàng, trong
đựng một lá thư dán kín. Bà xem thư, thì ra đó là
thư của quan thị lang người làng Phú Xá, tên là
Nguyễn Kiều, gửi tới cầu hôn.
Nguyễn Kiều sinh năm 1695, tự là Hạo Hiên,
thuở nhỏ học rất thông minh, đỗ tiến sĩ năm hai
mươi mốt tuổi. Sau khi đỗ tiến sĩ, từng giữ chức
Đô ngự sử, được phong tước Bá. Hiện nay vẫn còn
lưu lại được nhiều thơ và văn bia của ông. Tuổi
trẻ tài cao như thế, nên ông được các vị đại thần
như Lê Anh Tuấn, Nguyễn Quý Đức gả con gái
cho. Song hai bà vỢ này đều chẳng may m ất sớm.
Nguyễn Kiều từ lâu đã nghe danh Đoàn Thị
Điểm, rất mến phục, nên bị bà từ chối vẫn cố cầu
cho bằng được. Ông liên tục gửi thư cho bà, lòi lẽ
tha thiết, yêu thương. Cuối cùng, một phần vì gia
đình, bè bạn khuyên nhủ, một phần cũng thấy
Nguyễn Kiều là người tài hoa lại rất chân tình
148 tthà ỉt 1 /ỉệ t