Page 91 - Con Hỏi Bố Mẹ Trả Lời
P. 91
Nhà, vị thần Bếp núc. Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là
Táo Quân hoặc ông Táo do kết quả của thuyết tam vị nhất thể
(thuyết Ba ngôi) khá phổ biến trong các tín ngưỡng, tôn giáo. Bếp
là bản nguyên của nhà khi người nguyên thủy có lửa và đều dựa
trên nền móng là đất. Sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi
chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính
được tóm tắt như sau: Trọng Cao có vợ là Thị Nhi ăn ở với nhau
đã lâu mà không con, nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ nhau.
Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi sau
đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang. Khi Trọng Cao hết giận
vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm vợ. Khi đi tìm vì tiền bạc
đem theo đều tiêu hết nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin. Khi
Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, hai vợ chồng nhận ra nhau.
Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi
tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng. Phạm Lang trở
về nhà, Thị Nhi sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải
thích nên bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm
Lang về nhà vô tình đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng
Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy
ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào
đống rơm đang cháy để chết theo. Phạm Lang gặp tình cảnh quá
bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm
đang cháy để chết theo vợ. Linh hồn của ba vị được đưa lên
Thượng đế. Thượng đế thấy ba người đều có nghĩa, nên sắc phong
cho làm Táo Quân, gọi chung là: Định Phúc Táo Quân, nhưng mỗi
người giữ một việc: Phạm Lang làm Thổ Công, trông coi việc bếp.
Trọng Cao làm Thổ Địa, trông coi việc nhà cửa. Thị Nhi làm Thổ
Kỳ, trông coi việc chợ búa. Người Việt quan niệm ba vị thần Táo
Quân định đoạt phúc đức cho gia đình do việc làm đúng đạo lý
của gia chủ và mọi người trong nhà.