Page 137 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết

€ồ' ni)i Càn

học giỏi, thi hương khoa Canh Tý (1901) làm bài phú
sai vần nên trượt, từ đấy đọc Tân thư, thấm nhuần học
mới, quyết bỏ đường khoa cử. Năm 1905, xuống Hải
Phòng, rồi ra Mống Cái, sang Đông Hưng, qua Bắc

Hải, đi Hương Cảng, đáp tẩu lên Hoành Tân, Đông
Kinh, học tiếng Nhật để vào trường võ bị Chấn Võ.
Đáu năm 1908, Pháp ký hiệp ước kinh tế với Nhật,
cho hàng Nhật hưởng thuế quan rất hạ, để đòi hỏi
Nhật trục xuất các đảng viên cách mạng Việt Nam.
Chính phủ Nhật đương mở mang kỹ nghệ nên cần

có nơi tiêu thụ, bèn ký với Pháp hiệp ước này rồi hạ
lệnh cho đảng viên cách mạng và học sinh ta phải rời
khỏi nước Nhật trong hạn 48 giờ.

Cố nhiên nhiểu người phải bỏ Nhật vể Tàu
hoặc sang Xiêm. Cũng có người tìm cách đổi căn
cước, lấy quốc tịch Trung Hoa, để ở lại Nhật. Đấy
là trường hợp Ba Quyến, đã lưu lại Nhật học đến
1911 thl tốt nghiệp.

Liển đó ông đi Quảng Đông, yết kiến Hổ Hán
Dân lúc ấy là Đại đô đốc. Hồ bổ ông chức Đại úy,
chỉ huy một cánh quân đi diệt thổ phỉ ở vùng Nam

Đường Tam Thủy, ô n g lập được nhiếu chiến công, và
thầu được nhiểu kinh nghiêm vê' kỹ thuật tác chiến.
ít lâu sau, Hồ Hán Dần từ chức, thời cuộc xoay
đổi, Ba Quyến cũng rời Quảng Đông, vào học trường

137
—