Page 143 - Các Vị Vua Triều Lý

Còn về tục lệ tắm Phật, cũng có truyền thuyết cho
rằng xuất phát từ Ỷ Lan.
Nguyên năm ấy Ỷ Lan về vùng chùa Dâu nay thuộc
huyện Thuận Thành - Bắc Ninh, lễ Phật. Hôm ấy nhằm
đúng ngày mùng tám tháng tư có lễ Bụt sinh Bụt đẻ. Bà
thắp hương xong, nhìn lên các tượng Phật, thấy pho nào
cũng ám bụi với mạng nhện đen đúa. Bà liền bạch với sư
trụ trì để cho người lau rửa. Nhà sư trụ trì liền chắp tay
từ chối, lấy lý rằng, từ khi đã yên ngôi chính vị, nếu lau
rửa tượng sẽ mất thiêng. Ỷ Lan nghe nói đến sự kiêng
cấm như vậy, yên lặng một lát, rồi nhẹ nhàng nói:

- Bạch thầy... Giữ tôn nghiêm nơi thờ phụng là phải.
Có điều, hôm nay là Phật đản, ngày Bụt sinh Bụt đẻ,
cũng cần phải có lễ tắm Phật, cần nhất phải lấy nước
thanh tịnh giữa dòng sông, lòng giếng... mà bao sái cho
dung nhan tượng sáng sủa, rạng rỡ hơn mới phải.
Nghe Ỷ Lan nói có tình có lý nhà sư liền tuân theo
ngay. Quả nhiên sau lễ tắm Phật, cả Phật điện như rực
sáng lên, càng tăng thêm vẻ thiêng liêng.

Từ đó, năm nào các chùa cũng có lễ mộc dục tắm
Phật là như thế.

Tương truyền anh linh bà Tấm rất thiêng. Dân gian
vùng Thái Thuỵ - Thái Bình kể:
Làng Bàn Kỳ xã Hội Chầu huyện Thanh Quang xưa
là quê ngoại của Ỷ Lan. Trong các lần du hành, bà Tấm
đã nhiều lần về với bà con ở đây. Bà cũng giúp đỡ cho