Page 12 - Các Vị Vua Triều Lý
P. 12
một nước lớn. Quan hệ với Chân Lạp khá bình thường,
với chính sách ngoại giao khá mềm dẻo, nhà Lý đã giữ
vững và mở rộng được lãnh thổ của mình.
về giáo dục, năm 1075, nhà Lý đã bắt đầu mở các kỳ
thi để chọn người tài giỏi ra giúp nước, chứng tỏ ảnh
hưởng của Nho giáo đang bắt đầu lấn át dần ảnh hưởng
của Phật giáo. Trường đại học đầu tiên là Văn miếu đã ra
đời. Quốc tử giám với các khoa thi, khoa đầu tiên mở
năm 1075 nhằm chọn người hiền tài không có nguồn gốc
xuất thân quý tộc ra giúp nước cho thấy sự thay đổi
trong cách quản lý đất nước. Khoa thi đầu tiên này, Lê
Văn Thịnh là người đỗ đầu, mở ra một quá trình mới
trong việc đào tạo và giáo dục của nước ta.
về văn học, thời kỳ này đã để lại ba áng thơ văn cô
đọng, gây được một ấn tượng về khí phách phi thường:
đó là tờ Chiếu dời đô, bài văn Lộ Bố và bài thơ Nam
quốc sơn hà. Thơ văn thời kỳ này phát triển khá rầm rộ,
có tới hàng trăm tác giả nhưng trải qua các cuộc chiến
tranh, lụt lội, sách vở đã bị hư hại nhiều, đậc biệt là chủ
trương phá hủy văn hóa của nhà Minh thời kỳ đô hộ Đại
Việt đã làm hầu hết chứng tích văn hóa thời này hầu
như không còn, chỉ còn lại một số văn bia các chùa lưu
giữ các bài thơ, bài vịnh.Đáng chú ý là tác phẩm đặc sắc
Thiền Uyển tập anh, ghi lại hành trạng của 68 vị thiền
sư, cùng 77 bài thơ, bài kệ. Một số tác gia thời này như
thiền sư Viên Chiếu, thiền sư Không Lộ...và Hoàng Thái
hậu Ỷ Lan cũng được xếp trong hàng ngũ tác gia với bài
kệ "Sắc không".