Page 111 - Các Vị Vua Triều Lý
P. 111

triển  đất  nước.  Nhờ  vậy  mà  quân  đội  nhà  Lý  đủ  sức
         "phá Tống, bình Chiêm"...
             Sử cũ còn chép rằng,chính Ỷ Lan đã phát tiền ở kho
         nội phủ để chuộc con gái nhà nghèo bị bán do ở đợ, đem
         h gả cho những người đàn ông góa vợ. Và trước khi mất
         mấy tháng, bà  còn  đề  xuất lệnh  cấm  trộm  trâu  và  giết
         trâu bừa bãi.
            về già, Ỷ Lan càng để tâm làm việc thiện, xây chùa
         và nghiên cứu  về đạo Phật. Theo một số tài liệu, bà  đã
         cho xây cất 150 chùa, đền.
            Sử sách ghi chép, Ỷ Lan đã làm được hai việc nổi bật
        là "chuộc người" và "đề xuất lệnh cấm trộm trâu và giết
         trâu bừa  bãi".  Việc  thứ nhất, được sử thần  Ngô Sĩ Liên
        khen là; "Thái hậu đổi đời cho họ, cũng là việc làm chân
        chính vậy". Còn việc thứ hai khiến nhiều người dân càng
        kính trọng và biết ơn bà, bởi "con trâu là đầu cơ nghiệp".
            Tuy nhiên, đã có một vết đen trong cuộc đời bà, đó
        là việc bà ban lệnh giết Thái hậu Thượng Dương và  72
        (có tài liệu ghi 76) cung nữ. Tục truyền bà rất hối về việc
        này nên đã làm nhiều chùa Phật để sám hối, rửa oan.





            Theo sử sách và  thần tích xã  Dương Xá, Ỷ Lan tên
        thật là Lê Thị Yến Loan, có nơi lại gọi là Khiết (Tấm hoặc
        Cám).  Đây là  một nhân  vật  lịch  sử  còn  có  vấn  đề  tồn
        nghi.  Những  điều  bà  làm  được  khi  thay  vua  nhiếp
        chính, cứu đói cho người nghèo, ban lệnh cấm giết trâu
        bò  đã  tạo  nên  một  "hậu  phương"  vững  chắc  giúp  Lý
   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116