Page 75 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

16 Tủ sách ‘Việt Nam - đắt nước, con người'

Có thể nói tư tưởng quán xuyến suốt đời của Trần Hung
Đạo, là một tấm lòng tận tụy đối với đất nước, là ý muốn đoàn
kết mọi tầng lớp trong dân tộc thành một lực lượng thống
nhất, là tinh thần yêu thưong dân. Cho nên trước khi mất, ông
vẫn còn dặn vua Trần Anh Tông rằng: “Phải nới sức dân để
làm kế sâu rễ bền gốc” cho sự nghiệp lâu dài của nước nhà
(Nguyễn Huệ Chi, tr. 1799).

Sử liệu liên quan
Vi nước, quên thù nhà
Năm Đinh Dậu (1237), Thái sư Trần Thủ Độ ép Trần Liễu
(cha Trần Hưng Đạo) phải nhường vợ là Thuận Thiên Công
chúa (chị của Lý Chiêu Hoàng) cho em ruột là vua Trần Thái
Tông (Trần Cảnh) dù bà này đã có thai với Trần Liễu được ba
tháng, đồng giáng Lý Chiêu Hoàng (đang là Hoàng hậu) xuống
làm Công chúa. Phẫn uất, Trần Liễu họp quân làm loạn. Trần
Thái Tông chán nản bỏ đi lên Yên Tử. Sau Trần Liễu biết
không làm gì được phải đóng giả làm người đánh cá trốn lên
thuyền vua Trần Thái Tông xin tha tội. Trần Thủ Độ biết được,
cầm gưom đến định giết Trần Liễu nhưng Thái Tông lấy thân
minh che cho Trần Liễu. Trần Liễu được tha tội nhưng quân
lính theo ông đều bị giết*'*. Mang lòng hậm hực, Trần Liễu tìm
khắp những người tài nghệ để dạy Trần Quốc Tuấn (tức Trần
Hưng Đạo). Lúc sắp mất, ông cầm tay Quốc Tuấn, trăng trối
rằng: ”Con không vì cha lấy được thiên hạ, thì cha chết dưới
suối váng cũng không nhắm mắt được”. Quốc Tuấn ghi để trong
lòng, nhưng không cho là phải. Đến khi vận nước lung lay,
quyền quân quyền nước đều do ở mình, Trần Quốc Tuấn đem
lời cha trăng trối để dò ý hai thuộc tướng thân tín là Dã

’ Lược kể theo Đại Việt sứ kỷ toàn thưịtậỹ 2), tr. 33-34.

I
i