Page 145 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

146 Tií sách ‘Việt Nam - đất nước, con ngưcú'..

Bang về lập làm vua, đặt niên hiệu là Thiên Hựu, tức là vua Lê
Anh Tông, khi đó vua 25 tuổi*’’.

Cuộc giao tranh giữa Nam và Bắc triều vào những năm
giữa thế kỷ 16 diễn ra gay go và quyết liệt.

Thấy thế lực nhà Lê Trung hưng ngày càng lớn mạnh.
Triều đình Mạc tập trung lực lượng binh lính có lúc tới 12 vạn
quân, liên tiếp mở các cuộc hành quân vào Thanh Hóa và
Nghệ An để cưóp đất, gom dân, phá vỡ căn cứ của Nam triều.

Người chỉ huy tiến công là đại danh tướng của triều Mạc
đưọfC các vua Mạc rất kính trọng là Khiêm vương Mạc Kính
Điển, chức Tổng Đô Nguyên súy, sau được tôn phong là Thái
Khiêm vương.

Tục truyền: Vua Trung Tông cũng chi ờ ngôi đuợc 8 năm thì mất khi mới 22
tuổi (năm 1556), không có con nối ngôi. Trịnh Kiểm muốn nhân dịp này tụ
lập làm vua. Biết tiếng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đang về ẩn dật ờ
làng Cổ Am, huyện Vĩnh Lại, Hải Dirong (nay thuộc Hải Phòng) là người
uyên bác về y, nho, lý, số, được người đòi bấy giờ coi là bậc tiên tri, Trịnh
Kiểm cho người đến hỏi ý kiến.
Trạng Trình trả lòi bằng cách ngoảnh mặt bảo đầy tớ rằng: "Năm ngoái
mất mùa, thóc giống không tốt, đi tìm giống cũ mà gieo mạ!".
Rồi ông lại sai đây tớ ra chùa bảo tiểu quét chùa và dâng hương để ông ra
choi. Ra chùa, ông bảo chú tiểu:- Giữ chùa thờ Phật thì àn oản.
Sứ trờ về Thanh Hóa, thuật lại từng lòi nói cừ chỉ của Trạng Trịnh. Trịnh
Kiểm hiểu ra nên không thực hiện ý định cướp ngôi nhà Lê nữa mà tìm
ngưòd cháu của Lam Quốc công Lê Trừ (anh ruột Lê Lợi) tên là Lê Duy
Bang lập lên làm vua.
Việc đó xảy ra vào năm Bính Dần (1556). Kiểm từ đó càng tò ra chuyên
quyên, tìm cách hăm hại anh em họ Nguyễn: Nguyễn Uông đã bị giết, còn
lại em là Hoàng cũng đang bị ganh ghét. Năm Mậu Thân (1558) Nguyễn
Hoàng xin vào trấn thủ Thuận Hóa, Trịnh Kiểm đồng ý ngay với hy vọng
Hoàng sẽ gặp khó khăn ờ miền "ổ châu ác địa", không ngờ từ đó mầm
mấpg của một cuộc phân tranh mới đả xuất hiện! ((Theo Bách khoa toàn
thư mở Wikipedia).