Page 278 - Bí Quyết Thi Đậu THPT Quooac Gia Môn Văn

II. PHẢN THẨN BÀI
Những bước cần thực hiện:
1. Trước tiên giải thích "đường đi khó" có ý nghĩa như thê nào?
Hiểu về hai từ "đường đi" cho ta hình dung đây là con đường mưu sinh, con
đường lập nghiệp, còn đường đạt đến mục đích, hoài bão của bản thân cho tương
lai. ớ đây có thể là con đường học vấn, con đường xây dựng sự nghiệp hay con
đường để mưu cầu hạnh phúc...
Nghĩ về con đường đi để đạt được mục đích đem lại hiệu quả cho bản thân,
gia đình và xã hội không phải là con đường bằng phăng, trơn tru tiến bước mà
phải đi qua những đoạn đường khó khăn, gian khổ với bao hiểm nguy, trắc trở
từ bên ngoài. Lý Bạch (Trung Quôh) từng gọi đó là "Hành lộ nan", con đường
gian khổ đế tìm đến vinh quang. Quả thật: "Ví phỏng đường đời bằng phẳng
cả. Anh hùng hào kiệt có hơn ai". Chính con đường gian khổ ấy thì phải có
"Gian nan rèn luyện mới thành công" mới khẳng định giá trị, thước đo nhân
cách con người.
2. Để hiểu rõ hơn ý kiến này, ta cần giải thích tiếp câu nói "Đường đi
khó không khó vì ngăn sông cách núi, mà chỉ khó vi lòng người ngại
núi e sông" có ý nghĩa ra sao?
Nói đến "ngăn sông cách núi" là nói đến sự trở ngại, hiểm nguy trên con đường
mình đang đi do sự khắc nghiệt của thiên nhiên do yếu tô" khách quan. Nhưng
đây là yếu tô' phụ, nhất thời, tạm thời trong một thời điểm nào đó "mà chỉ khó
vì lòng người ngại núi e sông” mới là yếu tô' quan trọng, quyết định sự thành bại
của mỗi chúng ta, đó là yếu tô' con người, yếu tô' chủ quan xuất phát từ nội lực,
thực lực của mỗi con người. Đó là ý chí, sự quyết tâm bằng sức mạnh tinh thần,
sức mạnh nội lực để làm chủ bản thân, làm chủ hoàn cảnh thì mới vượt qua,
chinh phục trước mọi khó khăn, hiểm nguy như lời người xưa từng nói "có chí
thì nên" hay "có công mài sắt có ngày nên kim".
Nhấn mạnh: Nếu con đường đi gian nan hiểm nguy như thế, chúng ta không
có yếu tô' nội lực, không có ý chí, nghị lực thì không có sự quyết tâm, sẽ chùn
bước đưa đến thâ't bại, nản lòng. Ngược lại, dù con đường đi có khó khăn cách
trở nhưng với một người có ý chí, nghị lực, là chỗ dựa tinh thần vững chắc để họ
tự tin, vượt qua mọi gian khó. Với họ "thất bại là mẹ thành công", thất bại
nhằm rút ra những kinh nghiệm, "thua keo này bày keo khác". Nếu không có ý
chí và nghị lực, "lòng người dễ ngại núi e sông" và khi thất bại dễ đâm ra chán
nản, buông xuôi phó mặc, tự ti, đánh mất chính mình. Chúng ta phải hiểu rằng:
"ở đời này không có đường cùng chỉ có những ranh giới điều cốt yếu, phải có
sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy". (Nguyễn Khải)
Dẩn chứng: Hàng loạt những dẫn chứng từ văn học lẫn cuộc sống chúng ta
thấy rõ ý chí, nghị lực "không ngại núi e sông" là yếu tô' quan trọng quyết định sự

277