Page 12 - Bí Mật Tháp Vẵn Xương

Tử khi bắt đầu mở khoa thi (1075) đến khi chấm
dứt (khoa thi cuối cùng tổ chức năm 1919), tổng
cộng có 184 khọa thi với 2785 vị đỗ đại khoa (đỗ
tiến sĩ và tính cả phó bảng), trong đó có 56 Trạng
nguyên (gốm 7 trong sô' 9 thủ khoa Đại Việt và 49
trạng nguyên).(Dựa theo công trình nghiên cứu
“Các nhà khoa bảng Việt Nam” "Quốc triều hương
khoa lục” .)
Trạng nguyên là danh hiệu thuộc học vị Tiến sĩ
của người đỗ cao nhất trong các khoa đinh thời
phong kiến ở Việt Nam, kể từ khi có danh hiệu
Tam khỏi dành cho 3 vị trí dầu tiên. Người đỗ Trạng
nguyên nói riêng và đỗ tiến sĩ nói chung phải vượt
qua 3 kỳ thi: thi hương, thi hội và thi đình.
Khoa thi đẩu tiên được mở ra dưới thời Lý năm
1075, nhưng người đỗ đầu khoa thi này là Lê Văn
Thịnh chưa được gọi là Trạng nguyên. Danh sách
cụ thể những người đỗ đầu các kỳ thi này xem
bài Thủ khoa Đại Việt. Phải đến khoa thi năm Thiên
ứng Chính Bình thứ 16 đời vua Trần Thái Tông
(1247) mới đặt ra định chế tam khôi (3 vị trí đỗ
đầu có tên gọi thứ tự là: Trạng nguyên, Bảng nhãn,
Thám hoa) thì mới có danh hiệu Trạng nguyên.
Đến thời nhà Nguyễn thì không lấy danh hiệu
Trạng nguyên nữa. Do đó Trạng nguyên cuối cùng
là Trịnh Tuệ đô khoa Bính Thìn (1736) thời Lê-
Trịnh. .
Sau đây là giai thoại và cuộc đời vế 10 vị trạng
nguyên - những tháp văn xưởng chói lọi trẽn bấu
trời đất Việt xưa.

10