Page 87 - 99 Danh Thăng Cảnh Việt Nam

7
ồ ồ Việt Nam vế Đẹp Tiếm Ân

Động Hưcỉng Tích tiêu biểu cho cả một vùng thắng cảnh.
Chả thế mà Hương Tích gần như trở thành đồng nghĩa với
toàn bộ cảnh đẹp Hương Sơn. Nói "đi chùa Hương" tức là
nói "vào thăm cảnh Hương Sơn" nói chung, chứ không riêng
động Hương Tích. Nhưng ví thử có người nào lần đầu tiên
đến thăm cảnh Hương Sơn mà không vào động Hương Tích
thì coi như đi không đến nơi. Từ Thiên Trù vào Hương Tích,
có hai nghìn lẻ bốn mươi mét. Thế mà đi cũng thây xa xa.
Ây là đường vào núi có nhiều chỗ quarứi co và lên dốc
xuống dốc. Đi vào càng gần động thì dốc càng cao, tưởng
như ông thợ Tạo cố tình làm ra vẻ thế để thử thách bước
chân của người mến cảnh và cũng để treo cao giá ngọc của
một cái đẹp kỳ thú, làm phần thưởng cho những người
không ngại khó. Đúng như người xưa nói: "Núi không cao
thì cảnh chẳng kỳ. Đường không dài thì lòng người khôn tỏ".

Cổng động nhìn xuống Thung Châu có một quả núi hình
tròn xứứi. Các cụ nói rằng; Quả núi này giống rửiư viên Mừứì
Châu trước cửa miệng con rồng động Hương Tích. Vì vậy phải
gọi thung là Thung Châu mới đúng.
Cổng chùa bằng đá làm từ năm
Bứih Dần (1914) đến năm Đùứi Mão
(1918) mới xong, do thợ đá Kiện
Khê đẽo tạc. Dân các giáp trong
làng thay phiên nhau khuân về khá
công phu. Qua cổng xuống một cái
dốc bằng đá lát thành bậc. Đếm
được tất cả 120 bậc. Hai bên lối vào
cửa động, cây rừng cao ngất xum
xuê.
Người ta nói động Hương Tích
là cái hàm của một con rồng mà