Page 121 - 100 Điều Cần Biết Về Phong Tục Thờ Cúng

58. Tục ỉhờ các vị thẩn sống nước

Tục thò các vỊ thần sông nưốc có ở các đền Lảnh,
Cửa Sông, Lê Chân, Vũ Điện, đình Đá Tiên Phong,...

Xuất phát từ quan niệm vạn vật hữu linh, thờ thủy
thần là một tục thò có sớm và phổ biến ở các vùng có địa
bàn sông nưóc. Nghiên cứu truyền thuyết về các vị thần
được thò trong các đình, đền của Hà Nam, thì lễ hội, tục
thò các vị thần này thì Lhấy dấu vết về tục thò thủy
thần khá đậm nét.

Điểm đầu tiên phải kể đến là đền cửa Sông (còn gọi
là đền Tam Giang, đền Cô Bd, đền M ẫu Thoải) ở thôn
Yên Lạc, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.
Đền này được dựng ngay trên một gò đất nổi ở ngã ba
sông Hồng vối sông Lảnh Giang. Lảnh Giang thực ra là
một nhánh của sông Hồng, do quá trình phân dòng mà
tạo ra một gò nổi ở giữa và một nhánh sông chảy vòng
qua gò nổi đó. Chính vì thê mà đền còn có tên là đền
Tam Giang. Ngày nay dòng Lảnh Giang đã cạn dần, chỉ
còn dấu vết là một con lạch nhỏ, sông chảy hiền hoà
nhưng xưa kìa nơi đây nước sông chảy xiết, và ở ngã ba
sông này có những vòng xoáy nước rấ t nguy hiểm. Vì
th ế mà ngôi đền trên gò nổi trưỏc đây trở nên linh
thiêng, ngày thường có đông người đến lễ. Sau này, do
sông đổi dòng, bãi nổi lở dần, đền bị sạt lở, phải chuyển
vào trong.
Nay đền được xây bên cạnh dòng sông Hồng và dấu
tích của dòng Lảnh Giang đang dần cạn. Ngày hội đền
trước đây có tục đua thuyền, rước nưốc là những tục
liên quan m ật thiết đến việc thờ cúng thủy thần. Vị

122