Page 100 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 100
quân với Thoát Hoan theo kê hoạch đã định, để lại phía sau đoàn
thuyên lương nặng nể của Trương Văn Hổ. Sai lầm này đã không
qua khỏi con mắt tinh tường của Trần Khánh Dư.
Được tin thủy quân ta không thắng được giặc, Thượng hoàng
Trần Thái Tông nối giận sai sứ tới Vân Đồn triệu Trần Khánh Dư
về trị tội. Trần Khánh Dư xin với sứ rằng: “Lấy quân pháp mà xử,
tôi cam chịu tội, nhưng xin khất hai, ba ngày, để mưu lập công rồi
vể chịu tội búa rìu cũng chưa muộn”1. Thắng thắn nhận tội nhưng
cũng rất tự tin bởi ông đã phán đoán chắc chắn đoàn thuyền lương
của Trương Văn Hổ đang ỏ phía sau, ta có thể đánh chặn và tiêu
diệt chúng. Ông liền đem quân bô' trí một trận địa phục kích kéo
dài từ Vân Đồn tới Lục thủy (Cửa Lục). Tháng 1 năm 1288 đoàn
thuyền lương nặng nể của Trương Văn Hổ không có thuyền chiến
bảo vệ tiến vào vùng biển Hạ Long. Khi lọt vào trận địa phục kích
của ta ở Vân Đồn, thủy quân của ta từ các vị trí bất ngò xông ra
tiến công quyết liệt. Trương Văn Hổ vừa chông đỡ vừa cố gắng tiến
về phía đất liền, nhưng đến Lục thủy thì binh thuyền ta tiến ra
đánh càng đông. Quân giặc bị tổn thất lớn, Trương Văn Hổ thoát
chết trôn chạy về Quỳnh Châu (Hải Nam). Quân ta đã tiêu diệt
toàn bộ đoàn thuyền chở 17 vạn thạch lương, "bắt được quân lương
khí giới của giặc nhiều không kê xiết, tù binh cũng rất nhiều”.
Trần Khánh Dư “lập tức sai chạy ngựa mang thư về báo. Thượng
hoàng tha cho tội trước không hỏi đến...”2.
Trận Vân Đồn do Trần Khánh Dư chỉ huy có ý nghĩa hết sức to
lớn đôi vối cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ
ba. Thắng lợi đó đã làm thất bại ngay từ đầu kế hoạch hậu cần -
giáng đúng chỗ hiểm của đối phương, cắt đứt “dạ dày” của chúng,
đẩy quân xâm lược vào chỗ yếu không thể khắc phục được, đó là
thiếu lương thực, khí giới. Đây là mục tiêu thứ yếu nhưng cực kỳ
1, 2. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 60.
102
