Page 3 - Việt NamVăn Minh Sử

LỜI NÓI ĐẦU

ến nay thì hết thảy các nhà nhân chủng học, sử học, xã hội học
đều đã công nhận là lối thời, cái ý niệm của thế kỷ XIX vê trung
tâm điểm châu Alt chiếu toả ánh sáng văn minh ra khắp nơi.
Đến nay thì hết thủy đã công nhận không phải chỉ châu Âu mới có
văn minh , dù những tiến hộ khoa học kỹ thuật có đem lại cho châu Âu
cái sức mạnh vật chất siêu phàm để thắng thế về mọi phương diện.
Không phải đã chỉ có MỘT nền văn minh, mà có NHIÊU nền văn
minh, không xếp theo một trật tự tôn ti nhất định nào cả, và tập đoàn
người có tổ chức nào cũng có nền văn minh của họ, ngay một giống dân
dã man cũng có nền văn minh riêng của họ nữa^‘K
Cái thứ bảng lập thành mà ngưiyi ta dùng ở thế kỷ XVUI, XIX và đầu
thế kỷ XX như một cái khuôn diều kiện, cho các dân tộc ngoài châu Âu không
thế có điêu kiện dầy dã về văn, mỹ, nghệ, khoa học để phải tự thấy là kém
cỏi, không văn minh, thứ háng lập thành ấy nay đã được thay thế bằng cách
chiếu cô' dến thực chất những thể hiện ít rực rỡ hơn, theo khía cạnh di sản
văn hoá, (tư tưởng, công cụ, kỹ thuật, hí quyết nâ'u ăn, hay chi tiết y phục)
hoặc theo khía cạnh môi trường văn hoú (căn cứ địa dư của các nền văn
minh). Người ta tiến bộ tới đây là đã tới chỗ muốn xác định những khung
cảnh thiên nhiên và xã hội cho cuộc sống của một nền văn minh, mà lề lối
sử học cũ dã dề cập sai, hay ít ra cũng đã đề cập quá vội vàng.
Chúng ta đón chào sự tiến bộ về phương pháp nghiên cứu ấy.
Nhưng nhăn danh một người nghiên cíni, thuộc một giống dán
nghèo nàn chậm tiến, từng bị đô hộ cá ngàn năm, lại từng bị lệ thuộc tinh
thần thêm 900 năm nữa, với gán 100 năm sau cùng mất quyền tự do,
chúng tôi thấy có bổn phận phải nói là KHÔNG DẾ, cái việc nghiên círu
về Lịch sử nền Văn minh Việt Nam.

(1) Lòi của Maurice Crouzet trong bài tựa bộ sách: Lịch sử đại cươn^ các nền
văn minh (Histoire génerale des civilisations):
Qu’il y fait cTaillcurs, non pas UNE civilisation, mais DES civilisations sans
hiérarchie de droit, fixée une fois pour loutes, voilà qui semble acquis: ethnologues,
historiens, sociologues ont constaté que tout groupe humain organisé possède sa
civilisation que même “un peuple sauvage” a sa civĩlisation propre.