Page 315 - Các Tổng Tư Lệnh Chiến Trường Nhật Pháp Trong Cuộc Chiến Tranh Xâm Lược Việt Nam

306 VỂ CÁC TỔNG Tư LỆNH, Tư LỆNH CHlẾN TRƯỜNG...

Ngày 3-6-1954, Paul Ély - Tổng tììam mưu trưởng quân đội
Pháp - được phong chức Cao ủy kiêm Tổng tư lệnh quân đội
viễn chinh Pháp ở Đông Dương, Salan lại được kéo theo làm Tư

lệnh hành quân như thời De Lattre.
Sau khi thua trận tại Điện Biên Phủ, ý chí xâm lược của
thưc dân Pháp bị đánh bại, cuộc chiến tranh Đông Dương ngã

ngũ và châ^m dứt bằng một giải pháp chính trị. Sự hiện diện
của Ely dù là một thượng tướng với quyền hạn rộng rãi không
kém De Lattre chẳng còn ý nghĩa, dù người Pháp muôn tạo lại

một phần quyền uy xưa cũng như am vãn những mối lợi của
Pháp ở cả hai miền Nam - Bắc Việt Nam. Có chăng đây là lần
cuô'i cùng ông được đặt chân đến đất Việt Nam, nơi ông đã đến
từ lúc thiếu thời, đã sống ở đó để được tận mắt chứng kiến sư

thất bại chua cay của nước Pháp tại đây với đoàn quân viễn
chinh nhếch nhác đóng dọc theo quốc lộ số 15 trong những
doanh trại được câ"p thời xây cất tại Tam Hiệp - Long Thành -

Bà Rịa - Vũng Tàu chờ xuông tàu về nước, mà chính ông là một
trong những người có trách nhiệm đưa tới hậu quả nặng nề đó
cho nước Pháp.
Mới đây trên một trang web có một vài bình luận về tính

cách của Salan khá sinh động: “Nếu ví Leclerc là một con ó, De
Lattre là một mãnh hổ, Carpentier là một con lợn rừng, Navarre
là một con cáo thì Salan ẩn dưới vóc dáng một con báo uyển

chuyển, biết kiên nhẫn và rình rập trước lúc vồ mồi. Nếu cá
tính De Lattre được định nghĩa trước hết qua châm ngôn
"không cam chịu - ne pas subir” của chính “vua Jean” thì bản
châ't Salan có thể gói gọn trong cùng một châm ngôn nới rộng

“châ"p nhận nhimg không cam chịu - Accepter mais ne pas
subir”. De Lattre tiến công, Salan phòng ngự. Sự khác biệt cơ