Page 219 - Các Tổng Tư Lệnh Chiến Trường Nhật Pháp Trong Cuộc Chiến Tranh Xâm Lược Việt Nam

224 VỀ CÁC TỔNG Tư LỆNH, Tư LỆNH CHIẾN TRƯỜNG...

Theo Lucien Bodard trong cuốn Chiến ừ^anh Đông Dương,
xuâ't bản ở Paris năm 1963, thì thât bại trên đường số 4, tình
cảnh khốn quẫn bi thảm của hai binh đoàn Le Page và Charton

ở Cao Bằng khiến các quan chức Pháp hoảng loạn, trong lúc
hoang mang đã sơ tán vội gia quyến của họ khỏi Hà Nội. Người
Pháp không còn tự dối mình về khả năng giành một chiến

thắng trong cuộc chiến tranh này. Tâm lý hoảng hốt không chỉ
lan truyền trong số người Pháp. Donald Heath mới tới Sài Gòn
với tư cách công sứ Mỹ tại Việt Nam đã cảnh báo rằng tình hình
Bắc Bộ đang nguy hiểm, cần phải loại bỏ toàn bộ khu vực phía

bắc trừ hành lang Hà Nội - Hải Phòng, ngay cả khi không có sự
can thiệp của Trung Quốc.

Ngày 11-10, Pháp ra thông cáo báo chí; “Đã một năm nay,
Cao Bằng bị Việt Mirửì bao vây không thể tiếp tế được kể cả
bằng dù. Người ta e ngại thành phố không giữ được do một

sự nổi loạn. Những nhà quân sự Pháp quyết định rút khỏi
Cao Bằng từ lâu trước lực lượng của Việt Minh ở quá gần Trung
Quốc. Song đạo quân 3.500 người của Charton và Le Page đã

không rút khỏi vì lực lượng đôl phương quá đông”.
Đại tướng Pháp Guillaume trong lời giới thiệu hồi ký của
Le Page đã viết; “Đây là một giai đoạn đau đớn cho Pháp trong

chiến tranh Đông Dương”. Còn Le Page thì than thở: “Thảm họa
này đárứi dấu bước ngoặt đi xuống của cuộc chiến tranh Đông
Dương và báo hiệu sự sụp đổ của đế quốc thuộc địa Pháp”.

Người dân Hà Nội cho rằng năm nay Việt Mmh sẽ về ăn tết
tai Thủ đô.