Page 7 - Văn Khấn Cổ Truyền Của Người Việt

tháng bảy, là ngày Địa quan xá tội, dân cúng cô hồn bằng cháo hoa
đổ vào những chiếc lá đa đặt dọc đường đi; cũng là tết Vu Lan của
nhà Phật. Còn H ạ nguyên (rằm tháng mưòi, được gọi là ngày Thuỷ
quan giải ách; cũng là ngày tết cơm mới). Thuộc loại tết ngày rằm
còn có Trung thu (rằm tháng Tám) vốn là tết chung của mọi người,
đánh dấu ngày có trăng tròn nhất trong năm, lúc thời tiết m át mẻ, tổ
chức thả diều, hát trống quân... sau này chuyển thàn h tết của thiếu
nhi.

Ngoài ra, có têt H àn thực (3 - 3) làm bánh trôi, bánh chay cúng
gia tiên; Tết Đoan ngọ (5 - 5) là tết của xứ nóng phương Nam, kỷ
niệm thời điểm giữa năm (lịch nguyên thuỷ tính từ tháng Tý, cho
nên Tý là đầu năm, Ngọ là giữa năm). Đây là thời điểm nóng nhất,
nhiều bệnh tậ t phát sinh nên dân ta gọi ngày này là tết giết sâu bọ,
với tục dùng lá móng nhuộm (để bảo vệ) móng tay móng chân cho trẻ,
ăn rượu nếp (miền Nam gọi là cơm rượu) và hoa quả chua chát (để
"sâu bọ" trong người say và chết), vào giờ Ngọ đi hái lá (các loại lá
ngải, ích mẫu, lá muỗm, lá vối...) phơi khô để dùng uống cả năm. Các
tết trùng ngày tháng gồm có 3 - 3; 5 - 5, trước đây còn có tết Ngâu 7 -
7 theo lịch âm.

Vào dịp cuôi năm, 23 tháng chạp là ngày tết ông Táo, các gia
đình sắm 2 mũ ông 1 mũ bà để cúng bộ ba Thổ công, Thổ địa, Thổ kì
cùng với cá chép để ông lên chầu Tròi. Người du mục thì đi ngựa, còn
người vùng nông nghiệp sông nước thì cưỡi cá. Mở đầu bằng tết
Nguyên đán, kết thúc bằng tết ông Táo, để rồi đêm 30, ông Táo lại
trở về cùng gia đình bước vào năm tiếp theo, hệ thống lễ Tết làm
thành một chu trình khép kín, âm dương chuyến hoá cho nhau.
Người Việt vốn coi trọng lễ nghĩa nên trong các ngày lễ tết, việc cúng
vái không thề thiếu văn khấn. Sau đây xin giới thiệu cùng bạn đọc
các bài văn khấn tiêu biểu:

i.VĂN KHẤN TẾT NGUYÊN DÁN

Trong các ngày lễ tết của người Việt, có thể nói rằng tế t Nguyên
đán là một cái tết quan trọng nhất. "Nguyên" là bắt đầu, "Đán" là
buổi sáng; nó còn được gọi là Tết ta đế phân biệt vối Tết tây hoặc gọi
là Tết cả (tức là tết lớn nhất) để phân biệt với các tết nhỏ còn lại.

8