Page 111 - Văn Khấn Cổ Truyền Của Người Việt

dâu chú rê, chiếu trái phải một đôi, một ngửa một sấp (một âm một
dương) úp vào nhau. Các tục này thê hiện ước mơ con đàn cháu đông.

Hơn thê người phụ nữ phái đảm đang tháo vát, dem lại nguồn lợi
vật chất cho gia đình nhà chồng; còn chàng rể phải giỏi giang, đem
lại ve vang cho gia đình nhà vỢ; Chồng sang vỢ đưỢc đi giày, vỢ
ngoan chồng đưỢc tôi ngày cậy trông.
Ngoài quyền lợi của gia tộc, hôn nhân còn phải đáp ứng các
quyền lợi của làng xã. Một trong các đặc điểm lớn của người Việt là
tính cô kêt cộng đồng rất mạnh. Do vậy bên cạnh ý thức đoàn kết còn
nay sinh tính cục bộ địa phương, thê nên mới có truyền thông khinh
rẻ dân ngụ cú. Trong hôn nhân hình thành quan niệm chọn vỢ chọn
chồng cùng làng: Ruộng đầu chợ, vỢ giữa làng; Ruộng giữa đồng,
chồng giữa làng; Lấy chồng khó giữa làng, hơn lấy chồng sang thiên
hạ; Ta vê ta tam ao ta. dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn...

Đây là nét tâm lý bảo thủ trong hôn nhân truyền thông của
người Việt. Thậm chí họ còn đặt ra cái lệ hà khác Là người cùng làng
lấy nhau thì nộp cheo ít gọi là cheo nội; lấy vỢ ngoài làng thì cheo rất
nặng, gấp đôi gấp ba cheo nội, gọi là cheo ngoại.

Có thể noi hôn nhân truyền thống Việt Nam luôn mang tính
cộng đồng, tập thê sâu sắc. Từ hôn nhân của thường dân đến hôn
nhân của hoàng gia đều là làm theo ý nguyện của các tập thể, cộng
đồng, nhỏ là gia đình, gia tộc, làng xã, lớn là quốc gia, dân tộc.
Việc hôn nhân trong xã hội người Việt không chỉ là việc riêng
của đôi nam nữ, mà là đại sự của cả gia đình, dòng họ. Những nét
đặc trưng trong hôn nhân của người Việt theo phong tục xưa như
sau;

- Đôi trai gái không có quyền lựa chọn người bạn đời và tự do yêu
diiOng, cha mẹ dặt dâu con ngồi đấy.

- Khi cưới vỢ, gá chồng cho con, cha mẹ chỉ quan tâm đến môn
dăng hộ đôi, tức là quan hệ tiíơng đương về kinh tê và địa vị xã hội,
tuổi tác và trình độ văn hóa của cả hai bên thông gia. Đặc biệt họ
quan tâm hàng đầu đến vấn đề dòng giông và tông tích của cô dâu,
chú rê, "lấy vỢ xem tông, lấy chồng xem giông" là công thức được
người xưa sử dụng trong dựng vỢ gả chồng.

- Người Việt kết hôn rất sớm, thường là "gái thập tam, nam thập
lục" (con gái 13 tuôi, con trai 16 tuổi là lấy chồng cưới vỢ đưỢc). Đặc

Ị 12