Page 64 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

T )ă n £óa ứriỹ xử U ỉệi O G u n £iện nay

sở của sự vận động, phát triển trong bảng (hệ thông) giá
trị xã hội chính là nhu cầu kinh tê - xã hội và định hướng

giá trị của cá nhân và xã hội, nhằm vào các chuẩn mực xã
hội. Tính hệ thống - cấu trúc về mặt lôgíc và lịch sử của
bảng giá trị dẫn đến khả năng tự phát triển của nó. Đến
lượt mình, do tính tự phát triển nên sự vận động, phát
triển của bảng giá trị có vị trí độc lập tương đối với định

hưống giá trị của cá nhân và xã hội. Với sự vận động và
phát triển đó, nó có khả năng chuyển hóa sang bảng giá
trị mói hoặc bảo lưu giá trị cũ, thậm chí cả khi các điều

kiện xã hội và nhu cầu xã hội đã thay đổi một cách cơ
bản. ở đây, chuẩn mực xã«hội đóng vai trò bản lề cho sự
chuyển hóa đó diễn ra nhanh hay chậm, ổn định hay trì
trệ, phát triển hay phản phát triển.

Các chuẩn mực xã hội được hình thành, được xác
định trong quá trình cá nhân hoặc cộng đồng gia nhập

vào các quan hệ xã hội vói tư cách chủ thể của các quan
hệ xã hội. Do vậy, các chuẩn mực xã hội luôn luôn đóng
vai trò định hướng, điều tiết thái độ bên trong của đạo
đức, khuôn mẫu ứng xử hay văn hóa ứng xử nói chung ở
mỗi cá nhân và cộng đồng, cũng như đóng vai trò bản lề,

nhất là trong quá trình chuyển hóa của bảng giá trị xã
hội ở những giai đoạn biến đổi trên những lĩnh vực cơ bản
của xã hội.

I