Page 327 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

IMguyén Thanh Tuân

chính đã kéo theo nhiều khía cạnh tiêu cực trong đạo đức,
chuẩn mực xã hội, lốl ứng xử. Ngày nay, các hạn chế của
nó đang để lại những sai lầm, thiếu sót trong sản xuất,
kinh doanh và trong đối nhân xử thế. Thí dụ, sự tích cóp,

buôn bán hàng xén thiên về kinh nghiệm được chuyển tải
vào lĩnh vực tinh thần - xã hội đã hạn chế tầm nhìn, nuôi
dưỡng sự trì trệ, tác phong lê mề, tùy tiện, kể cả tính vô
chính phủ. Lối sống pháp luật, phong cách công nghiệp, ý

thức tổ chức kỷ luật, ý thức dám nghĩ dám làm (kể cả làm
ăn lón), dám chịu trách nhiệm, vì thế, luôn là những điểm
đáng chú ý trong quá trình xây dựng đạo đức, chuẩn mực
xã hội, lốỉ ứng xử mới.

Đạo đức, chuẩn mực xã hội, nếp ứng xử truyền thống
mang tính thuần hậu và thê tục thể hiện ở nếp sốhg hồn
nhiên, dân dã thiên về lòi ăn tiếng nói, hò vè đối đáp, ứng
xử khôn ngoan, chứ không thiên về triết lý cao siêu,
nghiền ngẫm lý luận uyên bác. Nếp ứng xử khoan dung dễ

hòa nhập, kể cả đồng nguyên, như "tam giáo đồng
nguyên", là một yếu tô" thuận lợi cho quá trình hội nhập
quốic tế, để là bạn vói tất cả các nưóc. Song, đi liền vói sự
khoan dung (khoan hòa) là sự bao dung, sự tha thứ mang
tính đẳng cấp hoặc tính lưỡng diện nước đôi của "người
khôn ăn nói nửa chừng". Cái nửa chừng này tất nhiên
mang lại nhiều cách nghĩ, cách làm không nhất quán "mò

mờ nhân ảnh" không phù hỢp với xã hội hiện đại.