Page 301 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

N guyén Thanh Tuân

1.2. Văn hóa ứng xử có tính độc lộp tương đối vã có
khả năng tác động trỏ lại đối vdi cãc điều kiện xã hội

Xét đến cùng thì văn hóa ứng xử bị quy định bởi
phương thức sản xuất, nhưng sự quy định này không
mang tính chất một chiều, thụ động. Trong cuộc sông bình
thường, không phải cứ có mức sốhg cao là mặc nhiên mọi

mặt của văn hóa ứng xử cũng cao. Có người có mức sống
cao, song họ lại làm nhiều việc thấp hèn để chăm lo cuộc
sống ích kỷ, hưởng lạc. Như vậy, mức sống cao nhưng nhân
phẩm thấp. Ngược lại, có những ngưòi sốhg trong cảnh
nghèo túng, nhưng họ cần lù lao động, yêu thương gia đình

và hàng xóm, chăm lo lợi ích đất nước và đồng bào, trau
dồi học vấn và phẩm chất. Mức sống của họ không cao
nhưng họ có đạo đức.
Từ đặc điểm độc lập tương đốì của đạo đức, chẳng hạn

nên có người cho rằng, đạo đức có thể tỷ lệ nghịch vối mức
sốhg, với trình độ văn minh. Theo đó, mức sốhg càng cao,
xã hội càng văn minh (hiểu theo mô hình văn minh của
Âu, Mỹ) thì đạo đức càng suy giảm.

Thực tế không hẳn như vậy. Mô hình văn minh
đương đại mang bản chất của văn minh tư bản chủ
nghĩa vói nhiều điều khuyết tật và không thiếu các tính
chất phi nhân đạo. Vì thế sẽ là khập khiễng và sai lầm
nếu xem xét mối tương quan giữa đạo đức - được hiểu là