Page 157 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Nguyên Thanh Tuấn

Văn hóa không phải là một thực thể tồn tại tự nó, tồn
tại bên ngoài đòi sông con người và xã hội, mà là toàn bộ
tri thức, kinh nghiệm đã tích lũy được và các hoạt động xã
hội - văn hóa chứa đựng các trí thức, kinh nghiệm đó,
nhằm tôn vinh, phát triển con người và làm cho xã hội
giàu tính người. Con người mói sinh ra phải tiếp nhận ảnh
hưởng của môi trường tồn tại: thế giới vật thể, thế giới tinh
thần - văn hóa, thể chê Nhà nước, pháp luật, tín ngưỡng -

tôn giáo... Tất cả tạo thành môi trường văn hóa đã chuẩn
bị sẵn để con người tồn tại và phát triển. Con người phải
học tập để nắm vững các khuôn mẫu hoạt động và ứng xử,
các cách thức vận hành của những khuôn mẫu ấy. Khi mới
ra đòi vẫn còn là một thực thể sinh vật - xã hội, con người
đã có hàng loạt thuộc tính tiềm năng về trí tuệ và thao tác
để tiếp nhận sự học tập đó. Quá trình giáo dục của xã hội
sẽ phát triển các thuộc tính tiềm năng ấy làm cho con

người từ thực thể sinh vật - xã hội nhỏ bé từng bưóc hình
thành các thuộc tính xã hội - văn hóa đến mức tổng hỢp
đưỢc các thuộc tính sinh hoạt, xã hội, văn hóa trong một
thực thể sinh vật - xã hội - văn hóa, tức là trỏ thành người
- một thực thể trí tuệ có khả năng lao động sáng tạo và
biểu đạt nhân cách của mình bằng ngôn ngữ và hành vi
ứng xử có văn hóa. Một đứa trẻ nếu không được người lớn
dạy học ăn, học nói, học ứng xử, học kiến thức, học cách
làm việc thì không thể thích ứng vói cuộc sốhg xã hội và
không thể trở thành người được.

tS8