Page 136 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

U ă i ì £ ó a ứ n ^ x ứ U i ê í O C ơ in Ă i ệ n n a y

người không thể tồn tại nếu tách ròi thê giối vũ trụ, cũng
như con người không thể hình thành nhân cách nếu tách

ròi môi trường văn hóa mà nó là chủ thể và cũng là sản
phẩm của môi trường ấy.
Và một điểm nữa khiến con người không giốhg các

sinh vật khác là ở chỗ: con ngưòi biết nhận thức và cảm
xúc thế giối vũ trụ bằng các biểu trưng văn hóa. Hơn thế,
con người còn có năng lực diễn đạt các biểu trưng đó bằng
ngôn ngữ. Thí dụ, đối với các động vật, núi đá chỉ núi đá,
tròi chỉ là tròi, còn đối với con người thì núi đá vừa là núi

đá vừa là "hòn Vọng phu", "hòn Trống mái", tròi vừa là tròi
vừa là "trời xanh", "tròi già", vừa là nơi trú ngụ của các
thần linh cùng các sinh thể vũ trụ*^\ Với năng lực nhận
thức, cảm xúc và diễn đạt các biểu trưng bằng ngôn ngữ,
con người đã hiểu và cảm xúc thế giới vũ trụ là một thế
giới có ý nghĩa văn hóa, thê giới có tình người. Ý nghĩa biểu

trưng mà con người cấp cho mình và cho khách thể để tạo
thành thế giới văn hóa, rõ ràng tùy thuộc vào con người và
chỉ con người mới thực hiện, nhận thức và cảm xúc được.

Một khi văn hóa được hình thành thì nó là điều kiện,
môi trường bảo toàn và tôn vinh các giá trị làm người. Tất

'Ắ.em Ban tư tưởng - Văn hóa Trung ương: Nghiên cínt và xây dựng chương
trình giáo dục nếp sống văn minh thi điểm trên truyền hình, Hà Nội, 1998,
tr.12-13.