Page 130 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú
P. 130

(tròn  hoặc vuông),  rồi bịt một  mẩu  gỗ mỏng để tạo
          âm  hưởng.  Hai  đầu  mấu  gióng tre  được  dùi lỗ  nhỏ
          để phát âm.  Ông tre dài ngắn khác nhau sẽ phát ra
          những  âm  sắc  cao  thấp.  Trên  lưng  của  gióng  tre,
          người ta dùng dao nhọn tách lấy hai sỢi dây rồi chuốt
          cho  bóng  mịn.  Sau  đó  dùng  hai  mẩu  gỗ  con  làm
          thành miếng kê hình yên ngựa nâng hai đầu dây đàn
          cho  thật  căng.  Khi  cử  nhạc,  người  ta  vừa  dùng  hai
          ngón  tay  cái  bật  dây  đàn  hai  lần,  rồi  gõ  gióng  tre
          xuống mặt đất tạo thành nhịp, đồng thòi dùng ngón
          tay  điều  khiển  lỗ  bịt  để  tạo  thành  âm  hưởng  theo
          nhịp  4/4.  Vì thế,  đây là  bộ  gõ vừa có  dây,  lại vừa có
          "trống" nhưng chủ yếu là sử dụng trường độ kết hỢp
          với giai điệu. M bring là đàn, còn rơbang là trống. Và
          như thế, nhạc cụ này cũng có thể gọi là đàn trống.


              Đàn môi
              Đàn  môi  của  người  Píhơ-mú được  làm  từ mảnh
          cắt  tre  già,  cạo  mỏng,  tách  rãnh,  chuốt  thành  cần.
          Khi  đàn,  người  ta  đặt  thanh  đàn  lên  môi,  dùng
          ngón  tay  cái  gẩy  nhẹ  để  cần  rung  lên,  phát  tiếng
          kêu, kết hỢp với khoang miệng tạo thành bầu cộng
          hưởng.  Cái  khéo  của  người  gẩy  đàn  môi  là  điều
          khiển  âm  thanh  phát  ra  sao  cho  thành  giai  điệu
          qua  khoang  miệng  và  dùng  lưỡi  hãm  âm  hay  thả
          nổi.  Giai  điệu  đàn  môi  của  người  Khơ-mú  trầm
          bổng,  dặt  dìu,  nhất  là  vào  lúc  đêm  khuya,  khiến
          cho các cô gái phải tỉnh giấc.


              Pi tom (Tiêu - sáo dọc bốn lỗ)
              Đây  là  loại  sáo  dọc  được  làm  từ  ổhg  nứa  nhỏ
          (bằng  ngón  tay  cái)  có  đường  kính  từ  2-3cm  và


           128
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135