Page 233 - Trang Phục Truyền Thống Của Các Dân Tộc Việt Nam

blanq]. Quả bông đem về bóc vỏ, tách riêng lõi và phơi trên
nhUiig nong tre lớn. Người ta tách hạt, bật cho bông tơi
xốp rồi se lại thành những con bông, từ con bông lại kéo
thành sợi thô [tức là sợi chưa qua quy trình nhuộm).

Trang phục Ê Đê truyền thống có năm màu cơ bản: đỏ
(hrah), đen (ỵadu), vàng (cakni), xanh (yapiek) và trắng (kỗ),
màu xanh lục cũng có nhưng rất hiếm. Để tạo bốn sắc màu
chủ đạo: đen, đỏ, vàng, xanh trên tấm thổ cẩm, phụ nữ Ê Đê
đã tìm nguyên liệu tạo màu từ các loại lá và rễ cây rừng.
Từ tháng bảy, họ đã vào rừng hái lá krum già để chuẩn
bị thuốc nhuộm. Họ phơi vỏ ốc suối thật khô, nung lên,
ngâm thành vôi rồi trộn với nước lá krum. Sợi nhuộm từ
hỗn hợp nước lá - vôi ổc sẽ có màu xanh rất đẹp. Nếu thêm
vào hỗn hợp này nước lá chàm sẽ cho ra chất sợi màu đen
bóng mịn, giặt không phai, phơi nắng không bay màu. Màu
đen của người Ê Đê được xem là một trong những màu
đẹp về sắc và độ bóng, bền cao.
Màu đỏ được tạo từ loại vỏ cây krung già giã ra, nấu

lên. Tuy vậy, màu đỏ của người Ê Đê không tươi mà chỉ
đậm hơn màu đất nung một chút. Sản phẩm dệt màu đỏ
được coi trọng hơn hết. Những tấm thổ cẩm đỏ thường
dùng để trang trí trong các lễ hội, những buổi cúng Giàng
chứ không được cắt may thành trang phục hàng ngày.
Màu vàng được nhuộm từ củ nghệ rừng. Người ta
chọn những củ già, mài nhuyễn hoặc cho vào cối giã rồi
vắt nước nhuộm. Khi phơi sợi, họ sử dụng một chiếc bàn
chải (kruamrai], chải dọc theo cuộn sợi để gỡ sạch các
vụn màu, vỏ cây.

Khung dệt của người Ê Đê là kiểu khung dệt Indonesien,

2331
<5^