Page 18 - Tìm Hiểu Về Trái Đất

Bên trong Trái đất có rất nhiều dải đá bị nung nóng chảy. B'u\h
thường những dải đá này bị vỏ Trái đất đè chặt nhưng chúng luôn có xu
hướng muốn thoát ra. Áp lực trong lòng đất rất lớn, muốn thoát ra ngoài
không hề dễ dàng chút nào. Tại những noi mà vỏ Trái đất có kết cấu
tương đối mỏng yếu, áp lực trong lòng đất nhỏ, những chất khí và chất
lỏng trong dải đá này có thể thoát ra làm cho hoạt động của cả dải đá
tăng mạnh, thúc đẩy cả dải đá trào ra khỏi mặt đất. Khi trào ra khỏi mặt
đất, nước trong dải đá nóng chảy này chuyển sang thể khí, thể tích tăng
mạnh đột ngột tù đó gây nên sự phun trào của núi lửa.
Phần lớn những trận động đất trên thế giói đều do những vận động
ở vỏ Trái đất gây nên. Nhìn trên mặt đất, dường như mặt đất rất bìrủì
yên, nhưng thực ra vỏ Trái đất lại luôn vận động từng phút một. Trong
quá trmh vận động ấy những lóp đá vững chắc trong lòng Trái đất chịu
tác dụng của lực nên phát sinh sự thay đổi hình dạng, có lúc phát sinh sự
đứt đoạn hoặc tại những vết nứt cũ tiếp tục phát sinh sự đứt gãy, lúc này
sẽ sinh ra động đất. Đến nay vấn đề năng lượng gây nên sự vận động
trong lòng Trái đất rốt cuộc từ lâu vẫn có nhiều giả thuyết khác nhau. Ví
dụ như do nhân tố lực hút từ Mặt tròi và Mặt trăng hay áp lực của lượng
nước lớn trong đại dưong vói mặt đất. Điều này vẫn còn phải tiếp tục
tranh luận, nhưng nguyên nhân trực tiếp gây nên động đất là do sự đứt
gãy của các lóp đá trong lòng đất thì không còn phải nghi ngờ gì nữa.
Trên Trái đất, động đất hầu như phát sinh từng giờ từng phút. Mỗi
năm đều có hon 500 trận động đất, tính bình quân mỗi ngày có tói hơn
một trận. Nhưng tại sao chúng ta chẳng cảm thấy có trận động đất nào?
Thực ra khi phát sinh dộng đất, ngưòi ta căn cứ vào năng lượng giải
phóng của trận động đất ấy là lớn hay nhỏ để chia động đất thành các
cấp khác nhau: Động đất nhỏ, động đất trung bình và động đất lớn.
Những trận động đất lớn như ở núi Đường Son (Trung Quốc) mỗi năm
chỉ phát sinh có vài trận; đặc biệt là tần số phát sinh tại những khu vực
có dân cư đông đúc lại càng ít. Có tói 99% những vụ động đất là động
đất yếu và động đất nhỏ. Vì thế mọi ngưòi hầu như không nhận thấy.
Cũng vì thế mặt đất xem ra vẫn vô cùng bình lặng.
Động đất cũng thường là bạn đồng hành của hiện tượng núi lửa
phun trào. Trên thế giói có rất nhiều núi lửa, mỗi khi núi lửa phun trào,
một lưọng lớn nhiệt lượng trong các dải đá nóng chảy được giải phóng,
thể tích của nó giãn ra và tăng mạnh làm xuyên thủng lóp vỏ Trái đất, vì

- 18 -