Page 198 - Thử Sức Trước Kỳ Thi

Khi cho este tác dụng với kiềm, sau phản ứng xong, cô cạn dung dịch thu
được chất rắn. Khi tính khối lượng muối của axit hữu cơ phải chú ý đến khối
lượng kiềm có dư hay không.
Với đề bài cho dữ kiện : este là đồng phân nhóm chức của axit no đơn chức,
để tìm công thức phân tử của este ta nên dựa vào công thức tổng quát của
axit đồng phân CnH2n0 2 -
Khi đề bài cho este tác dụng với kiềm cho muôi và ancol. Đem nung muôi
trên với vôi tôi xút cho ta ankan thì muối đó là muối của axit no đơn chức.
Khi đốt cháy một este có công thức tổng quát CnH2n- 2 0 2 (2 liên kết 7t, 2
nguyên tử oxi, hoặc CnH2n-4 0 4 .

™đô't cháy = ™ C02 ■“ ^ ® ^ IÌ2 0
Khi đỗt cháy một hay một hỗn hợp este thuộc cùng dây đồng đẳng :
“CO2
ơhh - 1 .5 n c 02 ~ ^ 0 2 “ c =
Qhh
• Phản ứng xà phòng hoá este đơn chức :

^NaOH pứ “ ^este pử “ I^muốì “ I^ancol*
Ví dụ 1. A là một hợp chất hữu cơ đơn chức chứa c, H, o. Cho một lượng chất A tác
dụng hoàn toàn với 500ml dung dịch KOH 2,4M rồi cô cạn dung dịch thu được
105g chất rắn B và m gam ancol c. Oxi hoá m gam ancol c bằng oxi (có xúc
tác) được hỗn hợp X. Chia X thành 3 phần bằng nhau :
- Phần I tác dụng với lượng dư AgNOs trong dung dịch NH3 thu được 21,6 g Ag.

- Phần II tác dụng với dung dịch NaHCOs (dư) thu được 2,24 lít khí (đktc).
- Phần III tác dụng với Na vừa đủ, thu dược 4,48 lít khí (đktc) và 25,8g chất
rắn khan.
1. Xác định công thức cấu tạo của ancol c, biết khi đun nóng rượu c với H2SO4
đặc thu được anken.
2. Xác định công thức cấu tạo của A.
Hướng dẫn giải
1. Hợp chất hữu cơ đơn chức A chứa c, H, 0 tác dụng với KOH cho ancol c, suy
ra A là este đơn chức. Đun nóng ancol c với H2SO4 đặc cho anken, chứng tỏ
ancol c là ancol no đơn chức mạch hở. Oxi hoá ancol c được sản phẩm tham
gia phản ứng tráng bạc, suy ra ancol c là ancol bậc 1. Vậy A có công thức
tổng quát là RCOOCH2R'.
Phản ứng của A với KOH :
RCOOCH2R' + KOH---- > RCOOK + R CH2OH (1)
Phản ứng oxi hoá ancol c :

2 R’CH2 0 H + O2 2R'CH0 + 2H2O (2)
R'CH2 0 H + O2 ---- > R COOH + H2O (3)

199