Page 74 - Thế Giới Hoá Học Kỳ Thú

Đối với gạch, ngói màu xám, cũng giống như gạch đỏ, từ đất sét đóng
thành gạch mộc, đưa vào nung trong lò, tham gia các phản ứng hoá học và
vật lí tạo thành gạch, ngói màu xám. Nhưng, phải tiến hành thêm một
công đoạn khó hon, đó là khi nhiệt độ trong lò lên tói một nhiệt độ nhất
định thì ngưòi thợ lò dùng đất bịt kúì toàn bộ miệng lò và cửa cống lò, làm
cho toàn bộ khói đen trong lò bị tắc lại không thoát ra ngoài được, quá
trình đó gọi là lấp lò. Để cho khói tắc trong lò một khoảng thòi gian rứiất
định, rồi tiếp tục dùng nưóc đổ lên trên đất trên miệng lò, quá trình này
gọi là hãm lò. Khi hăm lò, cần tưói nước từ từ, tráĩìh không nên tưói nưóc
trực tiếp vào trong lò, nếu không hàng mấy vạn viên gạch đang cháy trong
lò sẽ bị nổ. Cho nước vào trong lò, làm cho nhiệt độ trong lò hạ dần xuống,
và cuối cùng thu được gạch màu xám. Có khi, do hãm lò không tốt nên
gạch trong lò vừa có màu đỏ vừa có màu xám. Do vậy, thực hiện công việc
này cần dựa vào kinh nghiệm của những người thợ lò, chỉ cần sơ ý một
chút, làm không tốt thì sản phẩm gạch làm ra rất khó bán.
Biện pháp này được phát hiện là do: khi khoa học chưa phát triển, vì
mong muốn đưa gạch trong lò ra ngoài sớm nên ngưòi ta đã nghĩ ra cách
dùng nước lạnh để làm giảm nhiệt độ trong lò, rủiưng kết quả lại thu được
một loại gạch có màu xám. Biện pháp này đã được sử dụng trong một thòi
gian dài để sản xuất gạch, ngói màu xám. Ngày nay, con ngưòi thông
minli hon, biết cách để tiết kiệm không cần phải thực hiện công đoạn khó
khăn và vất vả nói trên, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng cho các loại gạch,
ngói, cho phép sản xuất vói quy mô lớn, vì vậy các loại gạch, ngói hiện nay
chủ yếu là màu đỏ, hầu như không còn ai đóng và nung gạch, màu xám.

Gốm sú kim loại có tác dụng như thế nào?

Gốm và sứ vốn là hai vật chất được con ngưòi phát minh và chế tạo
ra sớm nhất, nhưng gốm sứ kim loại là một vật liệu khoa học mũi nhọn
đặc biệt quan trọng được con ngưòi nghiên cứu và chế tạo thành công
gần 50 năm trước.
Từ rất sớm, con người đã nghiên cứu và chế tạo thành công vật liệu
gốm. Các đồ vật được làm từ gốm thường có bề mặt thô ráp, không đẹp
và không bền, nhưng có ưu điểm là chế tạo đơn giản, nên đã được lưu
hành trong nhiều năm. Các đồ vật bằng sứ được chế tạo trên cơ sở lựa

- 74 -