Page 23 - Thế Giới Hoá Học Kỳ Thú

Kỹ thuật radar rất phức tạp, nhưng nguyên lí cơ bản của nó lại rất
đơn giản. Chúng ta hãy xem nó làm việc như thê nào?
Chúng ta đều biết, tia sáng có đặc tứửi phản xạ. Khi tia sáng phóng
tói vật thể, nó sẽ bị vật thể phản xạ lại và quay trở lại mắt chúng ta, vì
vậy mà chúng ta có thể rủììn được thấy vật thể.
Cũng vậy, sóng âm cũng phản xạ. Khi bạn bước vào một khe núi,
bạn ngẩng mặt lên và hét to, chẳng bao lâu sau bạn sẽ nghe thấy tiếng
phản hồi lại. Sở dĩ có điều đó là do âm thanh chúng ta phát ra qua môi
trường không khí đang truyền về phía trước thì gặp phải vách núi cao
chặn lại, nó sẽ bị phản xạ ngược trở lại.
Nguyên lí làm việc của radar cũng vậy, chỉ có điều không phải nó
phản xạ sóng ánli sáng hay sóng âm thanh mà là phản xạ sóng vô tuyến
điện. Các ăngten của radar hội tụ sóng vô tuyến điện thành một chùm
sóng rất nhỏ mảnh rồi phóng lên theo một phương hướng nhất định.
Trên đường phóng về phía trước, nếu sóng vô tuyến điện gặp phải vật
thể kim loại (nlaư máy bay trong không trung chẳng hạn), nó sẽ bị phản
xạ trớ lại, đồng thòi làm xuất hiện trên màn hình một vài điểm sáng. Từ
sự khác nhau về kích thước, hình dạng và mức độ sáng tối mà có thể
phán đoán được kích thước, tính chất và h'mh dạng của vật thể. Ngoài ra,
căn cứ vào khoảng thòi gian mà sóng vô tuyến điện được phát ra rồi
quay trở lại, có thể tính toán được máy bay cách radar bao xa.
Ăngten của radar có thể chuyển động, vì vậy chùm sóng vô tuyến
điện theo đó sê được quét trong không trung theo các hướng khác nhau,
vì vậy có thể phát hiện được máy bay ở bất kì phương hướng nào.
Úng dụng của radar ngày càng rộng, ở các lĩrủì vực quốc phòng,
nghiên cứu khoa học, hàng không, hàng hải... nó không rứiững có thể
phát hiện ra máy bay trong không trung và trắc lượng được tọa độ của
nó mà còn có thể giúp cho các tầu thuyền trong quá trình di chuyển
phát hiện được các tảng đá, băng ngầm dưói biển, còn được dùng để
điều khiển hỏa pháo nhằm đúng hướng địch, và theo dõi vệ tinh nhân
tạo, phi thuyền vũ trụ...

23-