Page 37 - Sa Mạc Kì Diệu

Thung lũng nho chủ yếu trồng các loại nho như nho trắng không hạt, nho đỏ,
nho sữa ngựa, nho Kashihaer, nho Bijiagan, nho đen, nho Suosuo, sản lượng nho

tươi hàng năm đạt gẩn 10 triệu tấn. Nho trắng không hạt ngọt giống như mật, nho
khô tươi mới óng ánh, chua ngọt vừa phải, trên thị trường thế giới nó có cái tên
rất đẹp là “Trân châu xanh của Trung Quốc”. Ngoài nho nổi tiếng ra, nơi đây còn
có loại dưa Hami vừa to vừa ngọt, nó có đặc điểm là thơm, ngọt và giòn, bán rất
chạy ở cả trong và ngoài nước, trên thị trường quốc tế cũng rất nổi tiếng. Thực ra,
quê hương của dưa Hami không phải ở Hami, mà là ở Shanshan phía đông của
vùng lòng chảo Turpan, tên khoa học của nó là dưa ngọt vỏ dày, không biết là

triều đại nào, trong số lễ vật mà vua Hami cống tiến vào triều đình, có loại dưa
ngọt vỏ dày của vùng Shanshan, hoàng đế ăn xong nói rất ngon, thế là nó nổi
tiếng, bởi vi do vua Hami tặng, do đó gọi là “dưa Hami”. Cho đến giờ, dưa ngọt vỏ
dày của Shanshan vẫn là loại dưa có chất lượng tốt nhất.

“Phòng tối” để phơi nho kho cũng đặc biệt thú vị, đó là kiến trúc gạch mộc
bốn bức tường chạm lộng, bên trong dựng những thanh gỗ chạc ba, cái này
chuyên dùng để treo nho tươi, trên đất rải chiếu tre, dùng để đón những quả nho
khô đã phơi khô và rơi xuống. Người ta treo nho tươi trong phòng tối, không bị
ánh sáng Mặt Trời chiếu trực tiếp, sấy trong gió khô nóng của vùng Turpan, sau
30 - 40 ngày, những chùm nho óng ánh trở thành những hạt nho khô tơi mểm ăn

vừa miệng.
Tại sao dưa và quả ở đây lại đặc biệt ngọt? Hóa ra, điểu này có mối liên hệ
quan trọng với điểu kiện tự nhiên và điểu kiện khí hậu đặc biệt của nó. Địa hình ở

đây thấp trũng, ánh sáng Mặt Trời chiếu mạnh, độ ẩm thấp, khí hậu khô. Nhiệt độ
cao nhất ban ngày mùa hè có thể lên tới khoảng 48° c , nhưng đến đêm thì lại hạ
nhiệt rất nhanh, có lúc thậm chí hạ xuống dưới âm độ. Mọi người hình dung khí
hậu ở đây là: “Sáng mặc áo da trưa mặc áo sợi, ôm bếp lò ăn dưa hấu” để thuyết
minh thời tiết nóng lạnh thay đổi mạnh, chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất
lớn. Nhiệt độ ban ngày rất cao, tác dụng quang hợp của thực vật mạnh, có lợi cho
việc tạo thành a-xít các-bon và kết đường bên trong quả dưa; nhiệt độ ban đêm

thấp, làm giảm tác dụng hô hấp của thực vật, có thể giảm thiểu sự tiêu hao dinh
dưỡng. Thêm vào đó là việc tưới bón hợp lí, cho nên dưa và trái cầy trông rất đẹp
và đặc biệt ngọt.

37