Page 12 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

14 Tú sách "Việt Nam - dất nuúc con nguùi'

tliiết. ông đến tìíng cửa thành, đo đạc diiều cao thấp, rộng
hẹp. lập phép tính mọi thứ cần tliiết, đôn đốc tíii công. Tn
sửa xong, số ngiivên vật liệu, nhân công mà ông trù tính
coi nluí víía đủ. Mọi người đều phục tài. Nhà vua khen tài
tính toáji của ông, tluíởng cho 100 mẫu ruộng ở tào vệ
Nam Xương, phong ông là Trạng toán.
Thế kỷ 15. dưới triều vua Lé Thánh Tông, đã đồng
thời xuất hiện hai nhà toán học lỗi lạc, đều viết sách để
lại cho đời. Tiếc thay, tác phẩm Lập Thành Toán Pháp
cỉia Vũ Hữu đến nay vần chưa tìm ra.
Tuy làm quan, nhưng Vũ Hữu luôn giữ mình trong
sạch, thanh liêm, cứng cỏi, cuộc sống gia đình cần kiệm.
Ngày ông đỗ Hoàng giáp, theo hương lĩớc cỉia làng Mộ
Trạch quv định: HỄ ai đỗ đại khoa, dân làng góp tiền
mừng con lỢn, người đỗ đạt phải khao làng một con
trâu. Nhà nghèo, Vũ Hữu buộc phải mua trâu để khao
làng mà không có tiền để mua trâu cày cho gia đình. Bài
thơ tự thuật của ông có câu:

Nhậm nhiệm chu niên quan lịch tiến
Te ngưu thường hừu, phạp ngưu canh
Nghĩa là:

Nhận nhiệm nhiều năm quan thường tiến
Trâu khao thì có. chẳng trâu cày
Vũ Hữu làm quan qua 7 đời vua triều Lê sơ: Lê
Thánh Tông (1460-1497); Lê Hiển Tông (1497-1504);
Lê Duệ Tông (1504-1505); Lê Uy Mục (1505-1510); Lê
Tiíơng Dục (1510-1516); Lê Chiêu Tông (1516-1522); Lê
Cung Hoàng (1522-1527). ông có 5 con và cháu ruột đỗ
tiến sĩ. cùng được kliắc tên ở Văn miếu Mao Điền (Hải