Page 240 - Những Nét Văn Hóa Đạo Phật
P. 240
các công việc, ông cần phải tu tập khi ông trú tại trú xứ đây
những con nít."
(Tâng Chi Bộ Kinh, Phẩm Tùy Niệm, Mahànàma 2,
Hòa thượng Thích Minh Châu dịch)
Trạch pháp có hai mức độ. Mức độ thứ nhất là suy nghĩ
bằng ngôn từ để phân biệt tốt xấu và lựa chọn cho đúng. Chúng
ta có thể lấy ví dụ ngay trong cách suy nghĩ và lựa chọn của
Steve Jobs:
"Khi bạn là người thợ mộc đóng một chiếc tủ đẹp có ngăn
kéo, bạn sẽ không dùng loại gỗ dán đóng phía sau tù dù lưng
tủ quay vào phía trong tường và chẳng ai thấy nó cả. Bạn sẽ
thây miếng gỗ dán nơi lưng tủ. Do đó, bạn dùng một miếng
gỗ đẹp để đóng lưng tủ. Đểngủ được một giấc ngon lành ban
đêm thì tủ bạn đóng phải có thẩm mỹ và phẩm chất."
Mức độ thứ hai là khả năng thấy ngay tức khắc bằng trực
giác và hành động chớp nhoáng thích hợp với hoàn cảnh từ trực
giác mà không qua suy nghĩ. Điều này Đức Phật gọi là 'tuệ tri'
- sự thấy biết trực tiếp và chân thật.
Chính sự huấn luyện tuệ tri này mà người học đạo trực nhận
tính không hay tính như thị của các hiện tượng như cái hồ, mặt
trăng, đóa hoa, chén trà hay niềm vui hoặc nỗi buồn. Trực nhận
cái không cùng lúc có mặt trong cái có là thấu rõ mỗi hiện tượng
có mặt toàn vẹn trong chính nó qua sự hòa hợp tròn đầy của sắc
và không hay của lý và sự nên gọi là lý sự viên dung. Và vói sự
thấy biết đó mà ngưòi học đạo trực nhận sự có mặt kỳ diệu của
mỗi hiện tượng trong thế giói của chân không diệu hữu.
242 I NHỮNG NÉT VĂN HÓA ĐẠO PHẬT