Page 21 - Nguyễn Văn Linh Hành Trình Cùng Lịch Sử

trả lời cũng gẩn giống ý của Bác. Có lẽ có được ý nghĩ ấy là nhờ khi còn
là Học sinh đoàn ở trường Bonnal, được nghe và đọc một số bài báo của
Nguyễn Ái Quốc, nhất là được học tập, dịch sách ở ngoài Côn Đảo nên tôi
đã bước đầu được giác ngộ tư tưởng xã hội chù nghĩa.

Năm 1936, do áp lực đấu tranh của phong trào Mặt trận nhân dân Pháp,
tôi và nhiều anh em tù chính trị được trả tự do. Ra tù, tôi về Hà Nội ở với
anh Nguyễn Văn Cừ và anh Lương Khánh Thiện. Sau đó, cuối năm 1936
tôi được phái vế lập lại phong trào cách mạng và Tỉnh ủy Hải Phòng, vẽ

Hải Phòng, tôi mới có 22 tuổi, đóng vai hợp pháp là một cậu giáo tiểu học
để che mắt mật thám. Tôi đến ở nhà anh Đường tại phố An Dương, là
một bạn tù chính trị đã cùng với tôi ở Côn Đảo. Người ta thường gọi anh
là “Đường phở” vì anh có một người anh bán phở. Sau đó tôi đi dạy học,
một tháng được mấy đổng bạc và mướn một cái nhà lá ở trước nhà anh
Đường để ở. Bắt đầu từ đó tôi đi gây dựng cơ sở ở nhiểu nơi như nhà máy
Tơ, Cảng Hải Phòng... Nơi tôi ở lâu nhất và được đảm bảo bí mật là nhà mẹ
Đặng Thị Sáu ở xóm Nam làng Hàng Kênh. Sau này mẹ Sáu là bà mẹ Việt
Nam anh hùng có ba con liệt sĩ, một con thương binh nặng.
Tôi xin vào làm ở nhà máy xi măng vì nghĩ rằng phải là công nhân thì
việc vận động mới thuận lợi hơn. Hổi ấy có một công nhân làm ở nhà máy
xi măng đã hơn 20 nám nhưng vẫn bị trả lương thấp nên anh xin nghỉ việc.
Tôi viết đơn xin việc làm thay chỗ anh. Bọn nhận đơn là người Pháp thấy
đơn viết bằng tiếng Pháp hỏi ai viết, tôi nói là tôi viết, chúng bèn nhận tôi
vào làm với công việc là mỗi sáng tới coi ai làm ai nghỉ thì ghi vào sổ, rồi
họ cho đi học thêm về nghiệp vụ. Làm được mấy tháng, tôi đành nghỉ vì
công việc của tổ chức rất bận rộn.
Tôi nhớ hổi ở trong tù anh Ngô Gia Tự có viết một cuốn sách tên là
“Trên đường tranh đấu”, nói vể cách thức tổ chức đình công bãi thị... Anh
thường nói sau này về với phong trào quần chúng mà đưa ngay sách về chủ
nghĩa Marx-Lenin ra là không được. Mình phải huấn luyện quần chúng
hành động theo từng bước như những gì anh viết trong cuốn “Trên đường
tranh đấu” của anh.
Ra tù vế Hải Phòng hoạt động, lúc đẩu tôi làm công tác tuyên truyền vận
động trong công nhân không theo bài bản anh Ngô Gia Tự hướng dẫn mà

20