Page 155 - Năng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Tranh chấp thương mại quốc tế… đến doanh nghiệp Việt Nam 155

5.2.3. Vấn đề nền kinh tế phi thị trường ở Việt Nam v{
những ảnh hưởng của nó

Ng{y 07/11/2006, Việt Nam đ~ chính thức trở th{nh
th{nh viên thứ 150 của WTO. Trong tất cả c|c điều khoản gia

nhập WTO, có một cam kết ít được b{n luận nhưng lại có vị
trí rất quan trọng, đó l{ việc Việt Nam chấp nhận bị coi l{ một
nền kinh tế phi thị trường trong vòng 12 năm, kể từ khi gia
nhập (không muộn hơn năm 2019).

Nền kinh tế phi thị trường - hay còn được gọi l{ nền

kinh tế kế hoạch tập trung - l{ tên gọi được dùng đến cuối
những năm 1980, đầu những năm 1990 cho nền kinh tế c|c
nước Trung v{ Đông Âu, Liên Xô (cũ), Trung Quốc, Việt Nam
v{ một số nước kh|c, trong đó, c|c hoạt động kinh tế được
dựa trên kế hoạch hằng năm thông thường do một cơ quan
giống như ủy ban kế hoạch Nh{ nước soạn thảo. Đa số c|c
nước có nền kinh tế kế hoạch tập trung nay đ~ chuyển th{nh
nền kinh tế thị trường hoặc đang trong qu| trình hướng tới
mục tiêu đó.

Hiện nay, trong WTO chỉ có hai th{nh viên cam kết về
địa vị nền kinh tế phi thị trường l{ Việt Nam v{ Trung Quốc.
Trong B|o c|o về việc gia nhập WTO có đoạn: “Một số th{nh
viên ghi nhận Việt Nam đ~ liên tục đẩy mạnh qu| trình
chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Những th{nh viên

n{y cũng ghi nhận rằng, sẽ gặp những khó khăn đặc thù trong
việc x|c định chi phí v{ gi| cả h{ng hóa xuất xứ từ Việt Nam
trong c|c cuộc điều tra chống b|n ph| gi| hay |p dụng c|c
biện ph|p đối kh|ng. Những th{nh viên n{y cho rằng, trong
trường hợp đó nước nhập khẩu có thể nhận định rằng việc sử
dụng chi phí v{ gi| cả tại Việt Nam có thể sẽ không hợp lý”.

Như vậy, địa vị nền kinh tế phi thị trường sẽ chỉ ảnh
hưởng đến c|c doanh nghiệp Việt Nam trong hai lĩnh vực l{