Page 99 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Lễ cưới hỏi của người Jrai không quá cầu kỳ
nhưng tất cả đã phản ánh một khát khao có cuộc
sông gia đình hạnh phúc, một niềm biết ơn sâu
sắc với đấng sinh thành, một tình cảm cộng đồng
thắm thiết và đầm ấm trong bối cảnh chế độ mẫu
quyền được bảo lưu khá bển bỉ.

8. Hôn nhân trong luật tục Jrai

Luật tục, tiếng Jrai gọi là Tơlơi phian, đầy đủ
là Tơlơi phian juat. Trong luật tục, đồng bào có
những quy định riêng buộc mọi người trong cộng
đồng phải tuân theo trong rất nhiều hoạt động đòi
sốhg. Gọi luật tục là rất chính xác, bởi luật luôn
gắn chặt vói tục - thói quen đã trở thành lâu đòi
trong đòi sốhg cộng đồng được các thành viên trong
cộng đồng công nhận và làm theo. Và hình như
thế, nó mang hơi thở của cuộc sốhg. Nó chính là
một phần của cuộc sôhg tinh thần và vật chất của
đồng bào gửi lại cho con cháu mai sau.
Trong một bộ phận luật tục Jrai - luật tục về
hôn nhân, gia đình- sưu tập và nghiên cứu được,
chúng tôi thấy đồng bào không quan tâm đến sự
quy định phải xử phạt như thế nào, xử phạt bằng
hình thức nào, hình như những cái đó để Hội đồng
già làng (khui khua phat kơđi) trên cơ sở thực tế
mà phán quyết. Sở dĩ người Jrai có Hội đồng già
làng, đứng đầu là già làng - người có uy tín nhất
trong làng, vì người Jrai sông theo cộng đồng
làng. Làng là đơn vị quản lý tự chủ và khép kín.

98