Page 59 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới
P. 59
Về hình học, xuất phát từ yêu cầu đo đạc ruộng đất, ngƣời
Lƣỡng Hà cổ đại đã biết tính diện tích các hình chữ nhật, hình
tam giác, hình thang, hình tròn, nhƣng khi tính diện tích và chu
vi hình tròn họ chỉ mới biết số π = 3. Họ cũng đã biết tính thể
tích hình chóp cụt. Ngoài ra, trƣớc Pitago rất lâu, họ đã biết quan
hệ giữa ba cạnh của tam giác vuông.
Ngày nay đã phát hiện đƣợc một số tác phẩm toán học chép
trên 44 tấm đất sét. Có thể coi đây là một bảng tổng hợp các kiến
thức toán học của cƣ dân Lƣỡng Hà cổ đại.
b) Về thiên văn học: Ngƣời Lƣỡng Hà cổ đại cũng đạt đƣợc
những thành tựu quan trọng. Các tăng lữ thƣờng ngồi trên các
tháp cao để quan sát thiên văn. Trong một năm, bầu trời Lƣỡng
Hà thƣờng trong sáng đƣợc 8 tháng đã giúp cho các nhà thiên
văn với mắt thƣờng cũng có thể quan sát các tinh tú.
Qua một thời gian dài tích lũy kinh nghiệm, ngƣời Lƣỡng
Hà cho rằng trong vũ trụ có 7 hành tinh là mặt trời, mặt trăng và
5 hành tinh khác. Họ cũng đã xác định đƣợc đƣờng hoàng đạo và
chia hoàng đạo làm 12 cung, mỗi cung có một chòm sao tƣơng
ứng. Họ còn biết đƣợc chu kì của một số hành tinh, ví dụ: Mặt
trăng cứ hơn 18 năm lại quay về vị trí đối diện với mặt trời; sao
kim cứ 8 năm lại quay về vị trí cũ; sao Thủy: 46 năm, sao Thổ:
59 năm, sao Hỏa: 79 năm; sao Mộc: 83 năm. Do vậy, họ đã tính
đƣợc khoảng thời gian giữa hai lần nhật thực, nguyệt thực.
Ngoài ra, trong tài liệu để lại còn ghi chép về sao chổi, sao băng,
thời gian và địa điểm của động đất và bão.
Dựa vào sự quan sát thiên văn, từ thời Xume, ngƣời Lƣỡng
Hà đã đặt ra Âm lịch. Âm lịch của ngƣời Xume chia một năm
làm 12 tháng, trong đó có 6 tháng đủ và 6 tháng thiếu. Tháng đủ