Page 173 - Làng Khoa Bảng

Trạng nguyên, Phạm Văn Tuấn đậu Bảng nhãn,
Vương Hữu Phùng đậu Thám hoa (theo Các nhà khoa
bảng Việt Nam). Như vậy, ông Nguyễn Quan Quang
là vị Trạng nguyên đầu tiên của nước ta.

Nguyễn Quan Quang nổi tiếng thông minh học một
biết mười. Mặc dù chỉ học lỏm nhưng ông sớm thông
kừih sử, ứng khẩu thành thơ, luận bàn việc đời thông
thái uyên thâm. Gặp khoa thi Hương, ông ứng thi đậu
Giải nguyên. Đến thi Hội lại đậu Hội nguyên, khi vua
Trần Thái Tông mở khoa thi Đại tỉ thủ sĩ, ông đậu Đệ
nhâd giáp Tiến sĩ cập đệ đệ nhâd danh (Trạng nguyên).
Người đương thời cũng như người đời sau đều gọi
ông là "ông Tam nguyên".

Tương truyền, sau khi vdnh quy bái tổ, Nguyễn
Quan Quang vào chầu vua để được ra xuất chứih. Bâ'y
giờ, quân xâm lược Mông cổ tiến đến biên giới, lăm
le đợi ngày xâm chiếm nước ta. Vua ra chiếu cử
Nguyễn Quan Quang sang thương nghị với giặc. Tên
tướng gicặc nổi tiếng là kiêu hùng và thâm thúy cho
rằng, Quan Quang đến là để mang ba tâ’c lưỡi thuyết
khách, hắn bèn nghĩ cách dùng uy để chế áp ông.
Nhân đi qua ao bèo, hắn vớt một cây bèo lên, nắm
gọn trong lòng bàn tay rồi bóp chặt. Lát sau, hắn mở
ra chìa cho Quan Quang xem; Cây bèo đã nát V'ụn, thế
rồi hắn cười sằng sặc ra chiều đắc ý lắm. Quan Quang
hiểu rằng tướng giặc tỏ ý coi nước Việt như những
cánh bèo non yếu chỉ cần khẽ đánh là tan. ô n g liền
nhặt một hòn đá rất to, rồi ném xuông giữa ao. Bèo
dạt ra m ột khoảng trông, nhưng chỉ giây lát sau

172