Page 140 - Làng Khoa Bảng

Chung về làng mở trường dạy học, làng Quan Tử xuất
hiện vị Tiến sĩ Hán học đầu tiên và liên tục sau đó
gần 100 năm (các Triều Lê - Mạc) trong làng có tổng
cộng 12 vị đỗ đại khoa. Với chế độ thi cử chặt chẽ
thời phong kiến, để có 12 Tiến sỹ chắc chắn làng phải
có cả trăm Cử nhân, cả nghìn Tú tài! Trong báo cáo
điều tra gửi Viện Viễn Đông Bác cổ của Lý trưởng
làng vào năm 1938, có đoạn viết: "... Thời ấy khoa
mục thịiứi lắm, cả làng có mười hai vị đỗ Tiến sĩ, còn
Hương công, Sinh đồ nhà nào cũng có...". Kể từ khi
có luật Hồng Đức, người đỗ đạt ra làm quan phải bổ
dụng ở nơi khác và không được mang vợ con đi cùng,
làng có hàng trăm người đi 'Tàm quan" ở nơi khác để
lại vỢ con ở làng, vì vậy thời ấy cứ ra đến ngõ là gặp
con "nhà quan", tương truyền Lê Thánh Tông nghe
thấy tiếng thơm, bèn ban cho làng tên mới là làng
Quan Tử (con quan).

12 người đỗ Tiến sĩ và danh túìh còn được khắc
trên bia đá thờ trong miếu Quan Tử:
1. N guyễn Tướng công: tên tự là Tử, thi đỗ khoa
Quý D ậu, Đệ nhị giáp Tiến sĩ.

2. Đô Ngự sử Lê Tướng công: tên chữ là Thúc
C hẩn, thi đỗ khoa Bính TuâT, Đệ tam giáp Đồng
Tiến sĩ.

3. H iến sát sứ N guyễn Tướng công: tên chữ là
Tộ, thi đỗ khoa N hâm Thìn, Đệ nhị giáp Tiến sĩ.
4. Lại bộ Thượng thư N guyễn Tướng công, tên
chữ là Phúc Trịnh, thi đỗ khoa Ất Mùi, Đệ tam giáp

139