Page 20 - Kỹ Thuật Nuôi Gà Đá

thế kỷ thứ XII. Trong thòi gian đầu, khi sở thích cỉĩơi
gà nòi được bắt đầu phát triển cho một số bậc vua
chúa quyền quý và sau đó lan rộng ra chốn dân giã,
những tài liệu về văn chương được truyền tụng đã bị
thất lạc hoặc tiêu huỷ và lấy mất do những lần Việt
Nam bị nưốc Trung Quốc xâm lăng và thống trị. Lịch
sử Việt Nam ghi lại những lần trở lại đô hộ Việt
Nam, các sách vở quý giá đều bị người Trung Quốc
tịch thu và đốt cháy để áp dụng chính sánh "ngu
dân" hòng thống trị Việt Nam lâu dài. Những tài liệu
hướng dẫn về cách chọn lựa xem tưổng gà nòi chỉ
xuất hiện gần đây vào thế kỷ thứ XVII. Một trong
những người tiên phong trong việc biên soạn và để
lại cho hậu thế nguồn tài liệu quý giá là Tả quân Lê
Văn Duyệt (1763 - 1832), một trung thần có công
bình định và xây dựng tỉnh Gia Định ngày nay dưới
thòi vua Gia Long (Nguyễn Ánh).
Tục truyền Tả quân Lê Văn Duyệt đã nuôi 5.000
con chiến kê để nghiên cứu về các thể loại như Ngũ
hành luận dựa trên sắc lông, phép xem tướng và
phép xem vảy. Một trong những thủ bản cẩm nang
về gà nòi còn được truyền tụng đến ngày nay là “Kê
kinh”, mặc dù do bản sao chép lại đã “tam sao thất
bổn” nhưng vẫn còn nhiều giá trị và được các sư kê
và các tay chơi gà gối đầu giường và dùng làm “kim
chỉ nam” cho việc chọn và xem tưống gà nòi.
Một điển tích khác trong lịch sử Việt Nam vào
thê kỷ thứ XIII đó là dưối thời nhà Trần, cựa gà nòi
được nhắc đến trong bài Hịch tướng sĩ trong Hưng
Đạo Đại vương liệt truyện. Vào thời đó, thú chơi gà